Yosh fiziologiyasi va gigiyena

Baholashni 5 baholik shkaladan 100 ballik shkalaga o‘tkazish
JADVALI

5 baholik shkala	100 ballik shkala	5 baholik shkala	100 ballik shkala	5 baholik shkala	100 ballik shkala
5,00-4,96	100	4,30-4,26	86	3,60-3,56	72
4,95-4,91	99	4,25-4,21	85	3,55-3,51	71
4,90-4,86	98	4,20-4,16	84	3,50-3,46	70
4,85-4,81	97	4,15-4,11	83	3,45-3,41	69
4,80-4,76	96	4,10-4,06	82	3,40-3,36	68
4,75-4,71	95	4,05-4,01	81	3,35-3,31	67
4,70-4,66	94	4,00-3,96	80	3,30-3,26	66
4,65-4,61	93	3,95-3,91	79	3,25-3,21	65
4,60-4,56	92	3,90-3,86	78	3,20-3,16	64
4,55-4,51	91	3,85-3,81	77	3,15-3,11	63
4,50-4,46	90	3,80-3,76	76	3,10-3,06	62
4,45-4,41	89	3,75-3,71	75	3,05-3,01	61
4,40-4,36	88	3,70-3,66	74	3,00	60
4,35-4,31	87	3,65-3,61	73	3,0 dan kam	60 dan kam

Har bir savol uchun ball (baho)	Savollarga javoblarni baholash me’zonlari
5 (a’lo)	Mavzu mazmuni tо‘liq bayon qilingan. Nazariy jihatlarini yoritishda xatolik va chalkashlikka yо‘l qо‘yilmagan. Mustaqil ravishda mushohada yuritib bayon etilgan. Xulosani tо‘g‘ri shakllantirgan. Fikrlar erkin bayon etilgan.
4 (yaxshi)	Mavzu mazmunini tushungan. Javobni yoritib bera olgan. Tasavvurga ega. Qisqacha xulosa bergan. Fikrlarni sodda bayon etgan.
3 (qoniqarli)	Mavzuni qо‘yilishini tushungan. Javob qisqa yoritilgan. Xulosa qilingan.
0,1,2 (qoniqarsiz)	Mavzuning qо‘yilishini tо‘liq tushunmaydi. Javob qisqa ham yoritilmagan. Mavzu bо‘yicha aniq tasavvurga ega emas.

FOYDALANILADIGAN VA TAVSIYA QILINADIGAN ADABIYOTLAR

Аsosiy darsliklar va qo’llanmalar

1. 
   Содиқов Қ.С. Ўқувчилар физиологияси ва гигиенаси. Тошкент, “Ўқитувчи”, 1992.
   
2. 
   Алматов К.Т. Улғайиш физиологияси. ЎзМУ босмахонаси. Т., 2004.
   
3. 
   Содиқов Б.А., Қўчқорова Л.С., Қурбонов Ш.Қ. Болалар ва ўсмирлар физиологияси ва гигиенаси. Тошкент - 2006.
   
4. 
   Aripova S.X. Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi. T: Fan va texnologiya, 2010.
   
5. 
   Sodiqov Q., Aripova S.X., Shahmurova G.A. Yosh fiziologiyasi va gigeyenasi. T., “Yangi avlod asri”, 2009.
   

Qo’shimcha adabiyotlar

1. 
   Mirziyoyev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qatiy tartib intizom va shahsiy javobgarlik- har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak. O’zR Vazirlar Mahkamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag’ishlangan majlisidagi O’zbekiston Respublikasi Prezdentining nutqi. // Xalq so’zi gazetasi, 2017 yil, 16yanvar, № 11.
   
2. 
   O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha harakatlar strategiyasi. O’zbekiston Respublikasi Prezdentining farmoni. O’zR qonun hujjatlari to’plami, 2017 yil, 6-son, 70-modda.
   
3. 
   Махмудов Э.С. Ўсмирлар физиологияси ва мактаб гигиенаси. Т., Ўқитувчи, 1994.
   
4. 
   Шарипова Д.Ж. Оиланинг саломатлик сирлари. Т., 2001 й.
   
5. 
   Шарипова Д.Ж. Саломатлик - барчанинг ва ҳар бир кишининг иши. Т., 2001 й.
   
6. 
   Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Соғлом авлод ҳақидаги фармони “Маърифат”, 2000, №9.
   
7. 
   Adolf Faller, Michael Schuenke The Human Body – “An Introduction to Structure and Function” Thieme Stuttgart New York http://www.bestmedbook.com/2004
   

Foydalaniladigan Internet saytlari

1. 
   www.search.re.uz
   
2. 
   www.ictcountcil.gov.ru
   
3. 
   www.ref.uz
   
4. 
   www.ziyonet.uz
   
5. 
   www.google.uz
   
6. 
   www.nun.uz
   
7. 
   www.pedagog.uz
   

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI


OLIY VA O’RTA MAXSUS TA‘LIM VAZIRLIGI


QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI


KIMYO-BIOLOGIYA FAKULTETI


FIZIOLOGIYA KAFEDRASI
YOSH FIZIOLOGIYASI VA GIGIYENASI
fanidan
T A R Q A T M A M A T E R I A L L A R

Qarshi – 2022 yil

TONOMETR

FONENDOSKOP



Laboratoriya jihozlari





Bosh miyaning stvol qismi



Hid bilish analizatori



Tana skeleti





Limfa sistemasi, nerv sistemasi, ichki sekretsiya bezlari



Jismoniy rivojlanganlik ko’rsatkichlarini aniqlash (erkaklarda).





Jismoniy rivojlanganlik ko’rsatkichlarini aniqlash (ayollarda).



Qon olish texnikasi


O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA‘LIM VAZIRLIGI


QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI


KIMYO-BIOLOGIYA FAKULTETI


FIZIOLOGIYA KAFEDRASI


YOSH FIZIOLOGIYASI VA GIGIYENASI
fanidan
UMUMIY SAVOLNOMA

(JORIY, ORALIQ VA YAKUNIY

NAZORAT SAVOLLARI)

Qarshi – 2022

1. 
   Yosh fiziologiyasi va gigienasi fanining predmeti, vazifalari.
   
2. 
   Yosh fiziologiyasi va gigienasi fanining jamiyat hayotidagi o’rni.
   
3. 
   Odam umrining yosh davrlariga bo’linishi.
   
4. 
   O’sish va rivojlanish qonuniyatlari. Akseleratsiya va geteroxroniya.
   
5. 
   Davlatimizning sog’lom avlodni tarbiyalash yo’lida olib borayotgan ishlari.
   
6. 
   Bolalar salomatligi va unga ta‘sir ko’rsatuvchi omillar.
   
7. 
   Yosh fiziologiyasi faniga hissa qo’shgan o’zbek olimlari.
   
8. 
   Bolaning me‘yoriy o’sib-rivojlanishiga ta‘sir ko’rsatuvchi omillar.
   
9. 
   Maktab o’quvchilari uchun gigienik qoidalarga amal qilishning ahamiyati.
   
10. 
    Nerv tizimining tuzilishi va funktsiyalarini tushuntiring.
    
11. 
    Nerv tizimining yoshga oid xususiyatlari.
    
12. 
    Nerv hujayrasi (neyron). Uning tuzilishi va funktsiyalari.
    
13. 
    Refleks va reflektor yoy.
    
14. 
    Bosh miya, uning funktsiyalari, yoshga oid xususiyatlari.
    
15. 
    Orqa miya, uning funktsiyalari, yoshga oid xususiyatlari.
    
16. 
    Vegetativ nerv tizimi va uning funktsiyalari (simpatik va parasimpatik qismlar).
    
17. 
    Nerv sistemasi gigienasi va uning yosh organizm uchun ahamiyati.
    
18. 
    Oliy nerv faoliyati tiplarini tushuntiring.
    
19. 
    Uyqu va uning turlari.
    
20. 
    SHartli va shartsiz reflekslar
    
21. 
    Xotira va uning yuzaga kelishi.
    
22. 
    Analizatorlarning umuiy tuzilishi va funktsiyalari
    
23. 
    Analizatorlar va ularning ahamiyati
    
24. 
    Ko’rish analizatoriga ta‘rif bering.
    
25. 
    Eshitish analizatoriga ta‘rif bering.
    
26. 
    Teri va undagi analizatorlarni tushuntiring.
    
27. 
    Vestibulyar analizator va uning vazifalari, ahamiyati.
    
28. 
    Gipofiz va uning funktsiyalari.
    
29. 
    Qalqonsimon bez va uning funktsiyalari.
    
30. 
    Oshqozon osti bezi va uning funktsiyalari.
    
31. 
    Buyrak usti bezlarining funktsiyalari.
    
32. 
    Tayanch-harakat tizimining ahamiyati nimalardan iborat?
    
33. 
    Skeletning rivojlanishi va uning yoshga oid xususiyatlarini tushuntiring.
    
34. 
    Skeletning qismlari va funktsiyalarini tushuntiring.
    
35. 
    Suyaklar va ularning turlari.
    
36. 
    Suyaklarning tarkibini tushuntiring.
    
37. 
    Muskullar va ularning turlari, funktsiyalari.
    
38. 
    Muskullarning umumiy tuzilishi va yoshga oid xususiyatlarini tushuntiring.
    
39. 
    Tayanch-harakat a‘zolarining kasalliklari.
    
40. 
    Qad-qomatning shakllanishi va unga ta‘sir ko’rsatuvchi omillar.
    
41. 
    Qon tarkibi
    
42. 
    Qon funsiyalarini tushuntiring.
    
43. 
    Eritrositlar tuzilishi va funksiyalari
    
44. 
    Leykositlar tuzilishi va funksiyalari
    
45. 
    Qon gruppalarini tushuntiring
    
46. 
    Rezus faktor va uning ahamiyati
    
47. 
    Yurakni qon aylanishdagi ahamiyatini aytib bering.
    
48. 
    Yurak muskullarining fiziologik xususiyatlari
    
49. 
    Yurak sikli va urish chastotasini ta‘riflang.
    
50. 
    Yurakning sistolik va minutlik hajmi nima?
    
51. 
    Tomirlarda qon harakati
    
52. 
    Qon bosimi qanday yuzaga keladi?
    
53. 
    Qon bosimi nima va u qanday o’lchanadi?
    
54. 
    Jismoniy faoliyatning qon bosimiga ta‘siri
    
55. 
    Yurak faoliyati.
    
56. 
    Qon aylanish doiralarini tushuntirin
    
57. 
    Organizmda qon bosimining boshqarilishi
    
58. 
    Nafas olishning ahamiyati. O’TS.
    
59. 
    Organizmda gazlar almashinuvi jarayonlari. Rezerv nafas olish havosi.
    
60. 
    Nafas olish organlarining tuzilishi. Rezerv nafas chiqarish havosi.
    
61. 
    Nafas olishning boshqarilishi. Nafas olish gigienasi.
    
62. 
    Burun bo’shliғi va uning ahamiyati. Nafas olish a‘zolarining yeshga oid xususiyatlari.
    
63. 
    Buyraklarning tuzilishi va funksiyasi.
    
64. 
    Ayirish a‘zolari va ularning funksiyalari.
    
65. 
    Siydik hosil bo’lishi.
    
66. 
    Terining tuzilishi va funksiyalari.
    
67. 
    Teri gigienasi. O’pkaning ayruv faoliyati.
    
68. 
    Hazm tizimining ayiruv faoliyati.
    
69. 
    Ovqat xazm qilish tizimi funksiyalari va ahamiyati
    
70. 
    Oshqozonda ovqat hazmi.
    
71. 
    Organizmda modda va energiya almashinuvi.
    
72. 
    Ingichka ichakda ovqat hazmi.
    
73. 
    Oshqozon osti bezi va uning funksiyalari.
    
74. 
    Jigar va uning funksiyalari. Ovqatlanish gigienasi.
    
75. 
    Endokrin tizim funksiyalari va ahamiyati.
    
76. 
    Gormonlar va stress.
    
77. 
    Gipofiz tuzilishi va funksiyalari.
    
78. 
    Buyrak usti bezi tuzilishi va funksiyalari.
    
79. 
    Aralash bezlar va ularning funksiyalari.
    
80. 
    Ayrisimon bez va uning funksiyalari.