“Yosh va fiziologiya” fani Ko’z va ko’rish Ko‘zning tuzilishi


Download 0.67 Mb.
Sana30.10.2021
Hajmi0.67 Mb.
#169582
Bog'liq
E3MZ8orU0ucbjXZN0ByZ8BkKTqeix6t2

“Yosh va fiziologiya” fani Ko’z va ko’rish

Ko‘zning tuzilishi.

  • K o 'z soqqa va uni o'rab turgan yordamchi apparatdan tashkil topgan. K o'z soqqasi yumaloq bo'lib. k o 'z kosasi chuqurchasida joylashgan. Uning devori uch qavatdan: tashqi - oqsil parda (sklera). o 'rta - tomirli parda va ichki - to 'r pardadan iborat. Oqsil qavat (sklera)ning rangi oq bo'lib, bir qismi qovoqlar ostidan ko'rinib turadi. Skleraning orqa tomonidagi qismi teshik bo'lib, ko'rish nervi shu teshikdan o'tadi. Skleraning oldingi qis­mi tiniq, qavariqroq bo'lib, shox pardani hosil qiladi.

Ko‘zning tuzilishi.

  • O 'rta - tomirli pardada qon tomirlar va pigment ko’p. Tur­li kishilarda pigment miqdori har xil bo'ladi. Ba'zi odamlarda ko'zning o 'rta pardasi pigmentsiz bo'lib, qon tomirlar ko'rinib turadi. Shuning uchun ko'zi qizg'ish bo'ladi. Tomirli parda oldingi— rangdor parda. o 'rta - kipriksimon tana va orqa - xususiy tomirli qismga bo'linadi. Rangdor pardalar ikki xil: radial va halqasimon shakldagi silliq muskullar joylashgan bo'lib, halqasimon muskul­lar qisqarganda esa qorachiq kengayadi, Rangdor pardaning o'rtasi teshik bo'lib, u qorachiq deb ataladi. Kipriksimon tana tomirli pardaning qalin tortgan o 'rta qismini egallab turadi. Kipriksimon tananing ichki qismida silliq muskul tolalardan iborat kipriksimon muskullar bo'ladi. Kipriksimon muskullar, kipriksmion boylamlar yordamida gavharning pay va xaltachasiga birikadi.

Ko‘zning tuzilishi.

  • Ko'z soqqasining ichki pardasi. ya'ni to 'r parda murakkab tu­zilgan bo'lib, rivojlanishiga ko'ra ko'rish nervi bilan bir butun hi­soblanadi. To'r parda ko'zning butun bo'shlig'ini qoplab turadi. Turli ta'sirni qabul qiluvchi 130 mln ta tayoqcha va 7 mln kolbacha shaklidagi hujay ralar to ’r pardaning retseptorlari hisoblanadi. Ko'z soqqasining yadrosi suyuq, gavhar va shishasimon tanadan iborat.

Ko‘zning tuzilishi.

  • Ko’z soqqasi:
  • 1. Ko’z soqqasining oq pardasi
  • 2. Ko’z soqqasining shoh pardasi
  • 3. Ko’zning qon tomir pardasi
  • 4. Ko’zning kamalak pardasi
  • 5. Ko’zning oldingi bo’shlig’i (suyuqlik bilan to’lgan)
  • 6. Ko’z qorachig’I
  • 7. Ko’z gavhari
  • 8. Gavharni o’rab turuvchi kipriksimon muskul
  • 9. Shishasimon tana
  • 10. Ko’zning to’r pardasi
  • 11. Ko’rish nervi

Yaqindan va uzoqdan ko‘rish.

  • Yaqindan va uzoqdan ko'rish tug'ma bo’lishi, shuningdek. hayotda orttirilgan bo’lishi mum­kin. Yaqindan ko'radigan kishilarda parallel nurlar markaziy chuqurchaning oldingi tomonida to'planadi. akkomodatsiya nati­jasida kipriksimon muskullar doim tarang turadi. Yaqindan ko'radi­gan odamlarda, tarqalgan yorug’lik nurlari ko'zning markaziy chuqurchasiga tushadi. Shuning uchun ham narsalarning tasviri aniq ko'rinmaydi.

Yaqindan va uzoqdan ko‘rish.

  • Uzoqdan ko'rishda ko'zining uzun o'qi kalta bo’lib qoladi va yorug’lik nurlari to 'r parda orqasida to'planadi. Asosiy fokus pardaning orqasiga to 'g 'r i kelganidan narsa tasviri ravshan boim aydi.

Ko’rish o’tkirligini aniqlash.

  • Ko’rish o’tkirligini aniqlashuchun 12 qator joylashgan belgidan iborat standart Golovin jadvalidan foydalaniladi. Har bir qator yonidagi son ko’rish burchagi osti 1° bo’lganda, me’yordagi ko’zning shu qatordagi harflarni alohida ko’rishi kerak bo’lgan masofani ko’rsatadi. Jadval yaxshi yoritilgan devorda osiladi (yorug’lik 10 lk) yoki qo’shimcha elektr lampa bilan yoritiladi. Tekshiriluvchi jadvaldan 5 metr uzoqlikdagi kursiga o’tqaziladi va bitta ko’zini maxsus moslama (shit) bilan berkitish taklif qilinadi. Tekshiruvchi ko’rsatkich tayoqcha yordamida tekshiriluvchiga harflarni ko’rsatib, ularni o’qishini so’raydi. Aniqlash yuqori qatordan boshlanib, eng pastdagi o’qiy oladigan qator topiladi va tekshiriluvchi tomonidan 2-3 sekund davomida harflar aniq va ravshan ko’rib nomini aytishi so’raladi.

Ko’rish o’tkirligini aniqlash.

E’tiboringiz uchun raxmat


Download 0.67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling