Yozma ish turlari: insho, bayon, diktant
Download 1.35 Mb. Pdf ko'rish
|
yozma ish turlari insho spusk a.navoiy institu
- Bu sahifa navigatsiya:
- Otning o‘limi – itning bayrami
- Osmon uzoq – yer qattiq
|
INSHOGA EPIGRAF TANLASH Insho rejasi tuzib olingandan so‘ng mavzuga har tomonlama mos keladigan muqaddima so‘z (epigraf) tanlab olinadi. Inshoning mazmuniga mos keluvchi hikmatli so‘z, maqol, ibora yoki fikrlar epigraf deyiladi. Epigraf yunoncha yepigraphe “ustidagi”, “yozuv” ma’nosidagi so‘z bo‘lib, butun adabiy asar yoki asar qismining boshida berilgan va uning mazmunini ifodalaydigan sitata, ibora, maqolni ifoda etadi (O‘TIL, V, 43). Epigraf, odatda, rejadan keyin, insho matnidan oldin, sahifaning o‘ng chetiga yoziladi. Epigraf sifatida keltirilgan matndan so‘ng mazmunga ko‘ra nuqta, so‘roq, undov belgilaridan biri qo‘yiladi, muallif qavs ichida ko‘rsatiladi, qavsdan keyin tinish belgisi qo‘yilmaydi. Inshoda epigraf keltirilishi qat’iy talab emas, ixtiyoriydir. Inshoni epigrafsiz ham yozish mumkin. Shu bois epigrafni baholash mezonlariga kiritish ham maqsadga muvofiq emas. Shuni ham nazarda tutish lozimki, mavzuni yoritishga xizmat qiluvchi, mazmunni tavsiflovchi epigraflar asosiy mohiyatni yuzaga chiqarishga xizmat qiladi, muallif mahoratini namoyon qiladi. Epigraf to‘g‘ri tanlanishi va maqsadga muvofiq bo‘lishi lozim. Buning uchun o‘qituvchi o‘quvchilarga epigraf keltirilgan asarlar, 32 insholarning mohiyatini tushuntirishi, epigrafga yuklangan mazmun haqida tushuncha berishi lozim. Masalan, epigraf borasida yozuvchi Abdulla Qahhorning ijodkorlik mahoratini namuna sifatida keltirish kifoya. Abdulla Qahhorning “O‘g‘ri” hikoyasiga Otning o‘limi – itning bayrami maqoli epigraf qilib olingan. Ot timsoli Qobil boboni, uning o‘limi ho‘kizning o‘g‘irlanishi bilan bog‘liq baxtsizlikni, it timsoli Qobil bobo atrofidagi poraxo‘r, vaziyatdan unumli foydalanadigan amaldorlarni, bayram esa ular uchun yuzaga kelgan imkoniyatni ifoda etadi. “Bemor” hikoyasiga epigraf sifatida tanlangan Osmon uzoq – yer qattiq maqoli esa “ilojsizlik” tushunchasini ta’sirchan ifodalashga xizmat qilgan. Yoki Cho‘lponning “Kecha va kunduz” romaniga epigraf sifatida keltirilgan Download 1.35 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|