Yozuv. O‘zbek xalqi foydalangan yozuvlar. Lotin yozuviga asoslangan yangi o‘zbek alifbosi va imlo qoidalari. Yozuv


Download 98.55 Kb.
bet4/5
Sana13.05.2023
Hajmi98.55 Kb.
#1455649
1   2   3   4   5
Bog'liq
Pdf(4-mavzu)

Odamlar til xususiyatlariga yanada moslashtirish uchun yozuvga turli o`zgartishlar kiritadilar, islohotlar qiladilar, bir yozuv tizimini boshqasi bilan almashtiradilar va h.k. Masalan, oʻzbek xalqi yillar davomida arab alifbosidan foydalanib kelgan, 1923—26 yillarda bu yozuvni oʻzbek tili tovush qurilishini toʻlaroq ifodalashga moslashtirish maqsadida bir qator harfiy oʻzgartirishlar kiritilgan. Oʻzbekistonda 1929 yildan lotin asosidagi oʻzbek alifbosiga o`tilgan, 1940 yildan esa kirill yozuvi joriy etilgan. Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashi 1993 y. 2 sent.da "Lotin yozuviga asoslangan oʻzbek alifbosini joriy etish tugʻrisida"gi qonunni qabul qildi. Bu qonunga va uni amalga kiritish tartibi xaqidagi Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashi qaroriga Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi 1995 yil 6 mayda oʻzgarishlar kiritadigan qonun qabul qildi.

  • Odamlar til xususiyatlariga yanada moslashtirish uchun yozuvga turli o`zgartishlar kiritadilar, islohotlar qiladilar, bir yozuv tizimini boshqasi bilan almashtiradilar va h.k. Masalan, oʻzbek xalqi yillar davomida arab alifbosidan foydalanib kelgan, 1923—26 yillarda bu yozuvni oʻzbek tili tovush qurilishini toʻlaroq ifodalashga moslashtirish maqsadida bir qator harfiy oʻzgartirishlar kiritilgan. Oʻzbekistonda 1929 yildan lotin asosidagi oʻzbek alifbosiga o`tilgan, 1940 yildan esa kirill yozuvi joriy etilgan. Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashi 1993 y. 2 sent.da "Lotin yozuviga asoslangan oʻzbek alifbosini joriy etish tugʻrisida"gi qonunni qabul qildi. Bu qonunga va uni amalga kiritish tartibi xaqidagi Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashi qaroriga Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi 1995 yil 6 mayda oʻzgarishlar kiritadigan qonun qabul qildi.

Bizning davrimizda jahondagi xalqlar 220 xil yozuvdan foydalanadilar. Shu yozuvlardan juda keng tarqalgani lotin yozuvi bo’lib, jahon xalqlarining 30% dan ziyodi shu yozuvni qo’llaydilar. 1993 yil 2-3 sentyabrda bo’lib o’tgan Oliy Kengashning 13-sessiyada o’zbek yozuvini lotin yozuviga o’tkazish to’g’risida qonun qabul qilindi. 1995 yil 6 maydagi Oliy Malij sessiyasida bu alifboga ayrim o’zgarishlar kiritildi va bu yozuvga to’liq o’tish muddati 2005 yil sentyabr oyi deb belgilandi. 2004 yilda chiqarilgan Qonunga ko’ra esa lotin yozuviga to’liq o’tish muddati 2010 yil sentyabriga qadar cho’zildi.

  • Bizning davrimizda jahondagi xalqlar 220 xil yozuvdan foydalanadilar. Shu yozuvlardan juda keng tarqalgani lotin yozuvi bo’lib, jahon xalqlarining 30% dan ziyodi shu yozuvni qo’llaydilar. 1993 yil 2-3 sentyabrda bo’lib o’tgan Oliy Kengashning 13-sessiyada o’zbek yozuvini lotin yozuviga o’tkazish to’g’risida qonun qabul qilindi. 1995 yil 6 maydagi Oliy Malij sessiyasida bu alifboga ayrim o’zgarishlar kiritildi va bu yozuvga to’liq o’tish muddati 2005 yil sentyabr oyi deb belgilandi. 2004 yilda chiqarilgan Qonunga ko’ra esa lotin yozuviga to’liq o’tish muddati 2010 yil sentyabriga qadar cho’zildi.
  • Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosida 29 harf bo’lib, shulardan
  • 6 tasi unli harf, qolgan 23 tasi undosh harf va bitta (’) belgisidan iborat.

Download 98.55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling