Yuldoshev Islomjon Amaliy mashg’ulot. Kompyuter tizimining umumiy tarkibini tashkillashtirish

Yuldoshev Islomjon
Amaliy mashg’ulot.
Kompyuter tizimining umumiy tarkibini tashkillashtirish.
Zamonaviy axborotni qayta ishlashni kompyuter kabi qurilmasiz tasavvur etib bo'lmaydi.Buni ikkita komponentning kombinatsiyasi sifatida ko'rib chiqish kerak:
• apparat qismi ((hardware););
• dasturiy ta'minot qismi (software, soft).
Kompyuter arxitekturasi
Kompyuter arxitekturasi- uning tuzilishi va asosiy elementlari - mantiqiy tugunlarning o'zaro ta'sir printsiplari bo'lib, ular orasida asosiylari protsessor, ichki xotira (asosiy va operatsion), tashqi xotira va axborotni kiritish-chiqarish qurilmalari (periferik) hisoblanadi (1-rasm).




Kompyuter arxitekturasi tuzilishining modeli


Fon Neyman printsiplari
EHMlar arxitekturasi asosidagi printsiplar 1945 yilda Jonon fon Neyman tomonidan ishlab chiqilgan bo'lib, u Charlz Bebbijning g'oyalarini ishlab chiqdi, u kompyuter ishini qurilmalar to'plamining ishi sifatida namoyish etdi: ishlov berish, boshqarish, xotira, kirish-chiqarish.
Fon Neyman printsiplari.
1. Xotiraning bir xilligi printsipi. Buyruqlar ustida ham xuddi ma'lumotlar kabi bir xil amallarni bajarish mumkin.
2. Xotiraning adreslanganligi printsipi. Asosiy xotira tizimli ravishda raqamlangan yacheykalardan iborat; har qanday yacheykalardan istalgan vaqtda protsessor foydalanish imkoniga ega. Demak, xotira maydonlariga nomlarni berish orqali, ularda saqlangan qiymatlarga keyinchalik murojat qilish yoki berilgan nomlar yordamida dasturni bajarish paytida o'zgartirish mumkin.
3. Dasturni ketma-ket boshqarish printsipi. Dastur protsessor tomonidan avtomatik ravishda ma'lum bir ketma-ketlikda bajariladigan buyruqlar to'plamidan iborat.
4. Arxitektura qat'iyligi printsipi. Topologiya, arxitektura, buyruqlar ro'yxati ishlashi paytida o'zgarmaslik.
Kompyuterning tashqi arxitekturasi:
• Sistemali blok - shaxsiy kompyuterning ichki qismlarini tashqi ta'sirlardan va mexanik shikastlanishlardan himoya qiladigan, tizim bloki ichidagi kerakli harorat rejimini saqlaydigan, ichki komponentlar tomonidan hosil bo'lgan elektromagnit nurlanishni himoya qiladigan funktsional element.
• Monitor, displey - barcha turdagi ma'lumotlarni visual ravishda ko’rsatib beradi.
• Klaviatura - foydalanuvchidan kompyuterga ma'lumot kiritish uchun asosiy qurilmalardan biri.
• "sichqoncha" manipulyatori - kompyuter bilan foydalanuvchi interfeysini ta'minlovchi ko'rsatuvchi kirish qurilmalaridan biri.
• Printer - raqamli ma'lumotni qattiq qog'ozga, odatda qog'ozga bosib chiqarishga mo'ljallangan qurilma.
• Skaner - ob'ektni (odatda rasm, matn) tahlil qiladigan, ob'ekt tasvirining raqamli nusxasini yaratadigan qurilma.
• Akustika - tovushni chiqarish uchun moslama.