Yupqa devordagi teshikchadan suyuqlikni oqib chiqishi

Konussimon ajratuvchi qo’ndirgichga chiqish joyiga qarab ajraladigan kesilgan konus shakliga ega bo'lgan qo’ndirgich deyiladi.

Agar tashqi silindrsimon yoki ajratuvchi qo’ndirgich yupqa devordagi teshikka biriktirilgan bo'lsa, ikkinchi holda, boshqa bir xil sharoitlarda, oqim tezligi ancha yuqori bo'ladi. Bunday holda, ajratuvchi qo’ndirgichda tezlik va kinetik energiya past bo'ladi.

Agar tashqi silindrsimon yoki ajratuvchi qo’ndirgich yupqa devordagi teshikka biriktirilgan bo'lsa, ikkinchi holda, boshqa bir xil sharoitlarda, oqim tezligi ancha yuqori bo'ladi. Bunday holda, ajratuvchi qo’ndirgichda tezlik va kinetik energiya past bo'ladi.

Bunday qo’ndirgichlar past chiqish tezligiga nisbatan katta oqimni o'tkazish zarur bo'lganda yoki sezilarli vakuum talab qilinadigan qurilmalarda (suv oqimli nasoslari, gidroelevatorlar va boshqalar) qo'llaniladi.

Konoidal qo’ndirgichlar murakkab shaklga ega. Kirish teshikdan oqib o'tadigan oqim shaklida amalga oshiriladi va chiqish qismi silindrsimon. Shu sababli, qo’ndirgichning chiqishida oqimning siqilishi yo'q.

Tashqi silindrik qo‘ndirg‘ich

Tashqi silindrsimon qo‘ndirgichlar uchun koeffitsiyentlar:
ξ = 0,5; φ = 0,82;
ε = 1; μ = 0,82.
Ichki silindrik qo‘ndirg‘ich

• =  = 0,71;  =1,0 ;

= 1,0;  =0,98;
 = 0,49

Konussimon toraygan qo‘ndirg‘ich

Konussimon kеngaygan qo‘ndirg‘ich
Optimal burchak konussimonligi 13° tashkil qiladi va

• = 0,98;  = 0,96;

 = 0,945;  = 0,07.

 =  = 0,45; = 34;  = 1,0

Kanoid ko‘rinishdagi qo‘ndirg‘ich

Kombinatsiyalashgan qo‘ndirg‘ich
 = ; = 0,970,99;  = 0,04
Vеnturi quvuri kanoidsimon qo`ndirg`ich va diffuzor kombinatsiyasidan tashkil topgan

• Suyuqlikning yupqa devordagi teshikdan va turli qo’ndirgichlardan chiqishini solishtiramiz (agar kesma maydoni ω va bosim H teng bo'lsa).
• Eng yuqori oqim tezligi yupqa devordagi teshikdan, birlashtiruvchi va konoidal qo’ndirgichlar orqali oqayotganda ta'minlanadi.
• Ajratuvchi va konoidal qo’ndirgichlar orqali oqayotganda maksimal o'tkazuvchanlik (sarf) qayd etiladi.
• Tashqi silindrsimon qo’ndirgichdan oqib o'tayotganda oqim tezligi yupqa devordagi teshikdan kattaroqdir, lekin teshikdan oqib o'tadigan oqim tashqi silindrsimon qo’ndirgichdan oqib o'tgandan ko'ra ko'proq kinetik energiyaga ega.
• Taqqoslangan barcha qurilmalardan konoid qo’ndirgichning maksimal kinetik energiyasi bilan tavsiflanadi.
• Ajratuvchi qo’ndirgichlarning tezligi va kinetik energiyasining minimal qiymatlarini ta'minlaydi.
• Qarshilik koeffitsiyenti ξ ning eng yuqori qiymati konusli qo’ndirgichda hosil bo’ladi.

Qo’ndirgichlarni taqqoslash