Yuzga doir masalalar

Test
1. To’g’ri to’rtburchakning tomonlari 4 marta orttirilsa, uning yuzi necha marta ortadi.
A) 4 B) 8 D) 12 E) 16
2. 1000000 soni qaysi sonning kubi bo’ladi?
A) 10 B) 100 D) 1000 E) 125
3. Ifodaning qiymatini toping.
A) 16 B) 23 D) 15 E) 4
4. Eni 18 sm bo’lgan to’g’ri to’rtburchakning bo’yi enidan 5 marta katta bo’lsa, uning yuzi topilsin.
A) 2610 B) 1620 D) 612 E) 231
5. 12345…..150 ko’paytma nechta nol bilan tugaydi.
A) 35 B) 36 D) 37 E) 42
6. Hisoblang.
A) 165 B) 159 D) 143 E) 189
7. Hisoblang.
A) 298 B) 289 D) 829 E) 434
8. To’g’ri to’rtburchakning uzunligi 117 sm, eni esa uzunligidan 3 marta kam. Shu to’rtburchakning yuzini toping.
A) 3392 B) 3390 D) 3393 E) 3391
9. Ayirma qanday raqam bilan tugaydi:
A) 0 B) 4 D) 2 E) 8
10. 358 ni qanday songa bo’lganda bo’linma 17 va qoldiq 1 ga bo’ladi?
A) 10 B) 21 D) 20 E) 23

Savol	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
javob	E	B	E	B	D	B	B	D	B	B

O’tilgan mavzu yuzasidan har bir guruhga 5 tadan savol beriladi.

Barcha guruhlarda o’quvchilarning javoblari jamlanib har bir guruh
o’quvchilari baholanadi.

Uyga vazifa doskada ikkita masala yozib qo’yiladi.

Dasturga ko`ra I–IV sinf o`quvchilari matematik ifodalarni o`qish va yozishga o`rgatish, amallarning bajarilish tartibi qoidalari bilan tanishtirish va ulardan hisoblashlarda foydalanishni o`rgatish, ifodalarni ayniy almashtirishni o`rgatish ko`zda tutiladi.
O`quvchilarda matematik ifoda tushunchasini shakllantirishda sonlar orasidagi amal belgisi ikki yoqlama ma'noga ega bo`lishligini hisobga olish zarur:
1) Sonlar ustida bajarish kerak bo`lgan amal (6 ga 4 ni qo`sh).
2) Ifodani belgilashga xizmat qiladi (6+4-bu 6 va 4=yig`indisi).
Ta'rif: a) Har bir son – sonli ifoda.
b) A va B sonli ifoda bo`lsa, A+B, A-B, AxB, A:B ham sonli ifoda bo`ladi.
Eng sodda ifodalar yig`indi va ayirma bilan 1-sinfda tanishiladi. 5+1, 6-2 yozuvlarni qo`shish va ayirishning qisqa belgilanishi deb anglaydilar. 9-7 ko`rinishdagi ayirish usulini o`rganishdan oldin sonni ikki son yig`indisi shaklida tasvirlashga amaliy zarurat tug`ilganda 2 son yig`indisi bilan tanishadilar.

B uni o`zlashtirish uchun mashqlar! «Sonlar yig`indisini yozing (7 va 2)», «Sonlarning yig`indisini hisoblang (3 va 4)», «Yozuvni o`qing», «Yig`indini ayting (6+3)», «Sonni yig`indi bilan almashtiring (9= + )», taqqoslang… So`ngra 3 va undan ortiq sonlardan iborat ifodalar bilan tanishadilar:3+1+1, 4-1-1, 2+2+2+2

O`quvchilarni 10+(6-2), (5+3) – 2 ko`rinishdagi ifodalar sonni ayirmaga qo`shish, yig`indidan sonni ayirish qoidalarini o`rganishga, murakkab masalalarni yechishni yozishga tayyorlaydi.
100 ichida sonlarni o`rganishda ikki sodda ifodadan iborat ifodalar kiritiladi: (50+20)=(20+10), 7x3-5, shu bilan birga ifoda va uning qiymati terminlari kiritiladi.
Murakkab ifodalarning bajarilishi tartibi qoidalari yuzlik kontsentrida o`rganiladi.
a) Sonlar ustida, yoki faqat qo`shish va ayirish, yoki faqat ko`paytirish va bo`lish bajariladigan qavsiz ifodalar dastlab o`rgatiladi. 20+17-19, 3x9:9,…
b) 45 – (20+15), 48: (40-36), 18x (6:2) kabi qavsli ifodalar.
v) Birinchi va ikkinchi bosqich amallarni o`z ichiga olgan qavsiz ifodalar: 20+30:5, 42-12:3, 6x5+40:2 bu qoidalarni o`zlashtirishga doir mashqlar bajarish foydali.
Ifodalar borgan sari qiyinlashib boradi:
90x8-(240+170)+190, 469x148-148x9+(30100-26909).
Ifodani almashtirish - bu berilgan ifodani qiymati mazkur ifoda qiymatiga teng bo`lgan boshqa ifoda bilan almashtirish demakdir.
O`quvchilar bunday almashtirishlarni arifmetik amal xossalariga va natijalariga tayanib bajaradilar.
M: 76-(20+4)=76-24…., 36+20=(30+6)+20=(30+20)+6…
(10+7)x5=17x5 , 72:3=(60+12):3=60:3+12:3..
4+4+4+4+4=4x5 ,