awalo birinchi
muammoni
ifoda qiladi, so‘ng muammoli savollarni
qo‘yadi va javoblami muhokama qilib, talabalaming bu muammoni yechish
usulini izlashga, ya’ni birinchi oraliq xulosani qidirishga undaydi. So‘ngra
shu tahlitda yaxlitligicha muammoni yechish va xotima xulosalami ifodalash
bilan tugallanishi lozim bo‘lgan keyingi muammolaming yechilish usulini
izlashni tashkil etadi.
0 ‘qituvchi muammoni qo‘yishda uning mazmunini oydinlashtiruvchi
muammoli savollami berishdan oldin muammoni to ‘laligicha yechishga
urinishni tashkil etilganidek, talabalaming muammo qismlarini yechishga
urinishlarini tashkil etishi mumkin. Bu urinish muammoni yechishda ikkinchi
mashaqqatni vujudga keltiradi. Uning talabalar tomonidan anglab yetilishi
muammoning yechilish usulini qidirishda faol ishtirok etishining qo‘shimcha
motivi boMishiga olib keladi.
Seminar mashg‘ulotining eng muhim bosqichi hamda uning o‘zagi
muammoli savolga javob qidirishni tashkil etish hisoblanadi.
0 ‘qituvchi muammoli savol qo‘yib, unga javob olishi bilanoq to ‘g‘ri va
noto‘g‘ri javoblami baholamasligi, balki talabalardan savollaiga har tomonlama
keng javob talab qilishi kerak. Agar talaba kutilgan muayyan javobni tayinli
asoslay olmasa, bu javobga xayrihoh bo‘lgan boshqa talabalami ham aniqlab,
ularga birgalikda shu javobni asoslashni taklif etadi. Agar talabalar u yoki bu
savolga turli javoblar taklif etsalar, o ‘qituvchi talabalaming javoblami
qiyoslashga qaratilgan fikrlashga urintirishi lozim bo‘ladi. Bunday fikrlash
ishi murakkab bo‘lib, u barcha bildirilgan nuqtai nazarlami tushunish,
ulaming kuchli va kuchsiz tomonlarini aniqlash, to ‘g‘ri javobni qidirish
maqsadida tanqidlami hisobga olgan holda turli qaraslilami o'zaro uisbatlashni
ko‘zda tutadi.
Shunday qilib, muammoli savolga javob topishni qidirishni tashkil etish
o ‘zida muntazam qo‘yilgan qadamlar modulini birlashtiradi. Ular quyidagilar:
Do'stlaringiz bilan baham: |
