‘z b e k I s t n r e s p u b L 1k a s I o L iy va ‘rta m a X s u c ta’l I m V a zir L ig I

N azorat savollari
1. Gaz turbina qurilmalarining asosiy qulayliklari nimadan iborat?
2. GTQni qayerlarda qurish mumkin?
3. V=const bo ‘Iganda issiqlik keltiruvchi siklning chizma tasviri ni chizib ко ‘rsating.
4. V— const bo ‘Iganda issiqlik keltiruvchi siklning R- V va T-s diagramasini chizib 
ко ‘rsating.
5. R = const bo ‘Iganda issiqlik keltiruvchi siklning chizma tasvirini chizib ко ‘rsating.
6. R = const b o ‘lganda issiqlik keltiruvchi siklning R -V va T-s diagrammasini 
chizib ко ‘rsating.
7. 
Ikkala siklning FIK qanday kattaliklarga bogTiq.
99
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

II B O ‘L I M .
I S S I Q L I K A L M A S H I N U Y I
Issiqlik uzatilishi yoki issiqlik almashuvi qattiq, suyuq va gazsim on 
jismlarda issiqlikning tarqalishini o'rganadi.
Issiqlik uch xil usulda: issiqlik o ‘tkazuvchanlik, konveksiya va nurlanish 
orqali uzatiladi.
Issiqlik o ‘tkazuvchanlik deb, 
jism m ikrozarrachalarning teb ra n m a 
harakati orqali issiqlikning uzatilishiga aytiladi. Issiqlik o ‘tkazuvchanlik 
asosan qattiq jismlarda sodir b o ‘ladi. Issiqlik o ‘tkazuvchanlikda issiqlik 
g a z la r d a h a r xil e n e rg iy a g a ega m o le k u l a l a r n i n g t o ‘q n a s h u v i d a ,
s uyuqliklarda m o le kulalarning te b ra n ish id a m etallarda erkin elektr 
diffuziyasi natijasida issiqlik o ‘tadi.
Konveksiya faqat suyuqlik va gazlarda sodir b o ‘ladi. Z arrachalarning 
harakatlanishi natijasida o'rin almashish hodisasiga 
konveksiya 
deyiladi. 
Issiqlik o ‘tkazuvchanlik va konveksiya bir paytda sodir b o ‘lganda 
konvektiv 
issiqlik almashunuvi 
deyiladi.
K onveksiya 2 xil b o ‘ladi: erkin va m ajburiy konveksiya. Erkin 
konveksiya zichliklar farqi hisobiga sodir bo'ladi, majburiy konveksiya 
esa tashqi kuch t a ’sirida (nasos, ventilyatorlar yordamida) sodir bo'ladi.
Nurlanish usulida issiqlik elektromagnit t o ‘lqinlari yordamida uzatiladi.