‘z b e k I s t n r e s p u b L 1k a s I o L iy va ‘rta m a X s u c ta’l I m V a zir L ig I

4 5 -§ . Barqaror holatda bir qatlamli silindrik devorning issiqlik 
o ‘tkazuvchanligi
A,=const b o ‘lgan sharoitda silindrik devorda harorat logarifmik egri 
chiziq b o ‘yicha o ‘zgaradi va quyidagi tenglam a bilan ifodalanadi.
i n '
d
 i
(194)
l n ^2
; 
°C, 
(195) 
4
E uzunlikka ega b o ‘lgan bir qatlamli silindrik devordan o ‘tayotgan 
issiqlik miqdori quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
Q
=
- t (h) ) / \ n - ^ .
Vtj 
( 196)
Issiqlik oqimi zichligi silindrik devorning ichki yuza birligiga berilgan 
b o ‘lishi mumkin:
O  
q ' 
n d , X
d l - ln{ d2 / d l ) ’ Wt/m’
 
(197)
va tashqi yuza birligiga:
_
Q 
_
—1
()^)
Чг ~ ^ X ~ d 2 ■
 In(rf. 
I d , ) ’
V t / m ’ 
(198)
ha m d a quvur uzunligi b o ‘yicha: (issiqlik oqim ining chiziqli zichligi)
Q
 
^
~
) 
q> ~ X ~
1 / 2 Л • ln(rf, 
I d x) ’
V t/m ' 
(l9 9 )
104
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

K o 4p qatlamli devor uchun (ikki qatlamli) devor issiqlik oqim ining 
chiziqli zichligi:
= ______________ rc fc , - f , h )_______________
~
1 / 2 Д , - 
\ n ( d 2 / d , ) +
1 / 2 X ,
- \ n ( d 3 l d 2 ) '
V t / m ’ 
< 2 0 0 )
Qatlam lar orasidagi chegara haroratlari:
1 
1 
, 
d 2
<20I>
Masalalar
1. Qalinligi 390 m m b o ‘lgan g ‘isht devorning ichki sirtidagi harorat 
300°C va tashqi sirtidagi harorat 60°C ga teng. D evor orqali issiqlikning 
y o ‘q o l i s h i q = 178 V t / m
2
b o ‘l g a n d a , g 4i s h t d e v o r n i n g i s s i q l i k
o 4tkazuvchanlik koeffitsientini toping.
Yechish:
A. = (q 
8
) / (trfl -
t j
= 178 • 0,39/(300-60) = 0,29 V t / m
20
C.
2. Ichki diametri 140 m m bu g
4
quvuri qalinligi 
82
= 20 m m va 
8
, = 40 
m m b o ‘lgan 2 ta qatlam lar bilan izolatsiyalangan. Q uvur va izolatsiya 
qatlamlarining issiqlik o ‘tkazuvchanlik koeffitsientlari: A, = 55 V t / m
2
l)C, 
X2 —
0,037 V t/m
20
C, 
Xi
= 0,14 V t / m
20
C. Quvurning ichki sirtidagi harorat 
t, = 300 °C va tashqi sirtidagi harorat t4= 55 °C. Bug
4
quvurining qalinligi 
8
= 5 mm. 1 m bu g
4
quvuri orqali o ‘tgan issiqlik oqim ini toping.
Yechish:
___________________ 2^ i ~ '4 )__________________ _
^
1
/ Aj • 
1
п
(^2
/ d^) + 1
/ /Ц • 
\r\{d^
/
d j
) + 
1
/ 
A3 ■
ln(c/
4 / d ^ )
_
_____________________2 -3 ,1 4 ( 3 0 0 - 5 5 ) ____________________ _
~ 1 / 5 5 ln(l5 0 / 1 40) 
+1
/ 0,037 ln (l3 0 / 150) 
+1
/ 0,141п(270/190) _
= 172,5 
B
t
/
m
3. Uzunligi С = 5 m, balandligi h = 4 m va qalinligi 8=250 m m b o 4lgan 
qizil g‘isht devordan o ‘tgan issiqlik oqimini toping. D e v o r sirtlaridagi 
haroratlar t, = 110°C, t
2
= 40 °C va qizil g4ishtning issiqlik o ‘tkazuvchanlik 
koeffitsienti 
X =
0,7 V t/m °C ga teng.
Javob: Q =3920 Vt.
105
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

4. Uzunligi 180 m m boMgan alyuminiy g 'o 'la bir tarafdan ts ,= 400 "C 
isitgich va ikkinchi tarafdan ts2= 10(,C sovutgich bilan siqilgan. Agar 
issiqlik oqimi Q = 176,8 Vt, issiqlik o lk azu v c h an lik koeffitsienti 
X
= 204 
Vt/m°C va yon sirtlaridan issiqlik yo‘qolishi boMmaganda g‘o ‘laning termik 
qarshiligi, harorat gradienti va k o ‘ndalang kesimi yuzasini toping.
Javob: R = 0,88 • 10 
3
(m
2
• K)/Vt;
grad t = 2166,7 (K /m ); F = 400 m m
2
.
5. Yassi sirtni shunday izolatsiva qilish kerakki, bunda vaqt birligi 
ichida birlik yuzadan o ‘tgan issiqlik 450 V t /m
2
gdan oshmasin. Izolatsiya 
sirtlaridagi haroratlar t , = 450(IC va t 2= 50 (IC ga teng. Ikki xil holat 
uchun izolatsiya qalinligini aniqlang:
a) sovelitdan qilingan izolatsiya u c h u n issiqlik o ‘t k a z u v c h a n lik
koeffitsienti
X =
0,09 + 0,0000874 t 
V t/m °C
b) asbotermitdan qilingan izolatsiya uchun issiqlik o ‘tkazuvchanlik 
koeffitsienti
X = 0,109 + 0,000146 t 
V t/m nC
Javob: a
) S =
100 m m ; b ) ^ = 130 mm.
6
. 
Bug‘ qozoni yonish kamerasi devorining qalinligi