‘z b e k I s t n r e s p u b L 1k a s I o L iy va ‘rta m a X s u c ta’l I m V a zir L ig I

X I I B O B . I S S I Q L I K 0 ‘T K A Z U V C H A N L IK  
4 3 -§ . A sosiy tushunchalar
Harorat maydoni. 
Jismning turli nuqtalaridagi haroratlar t o ‘plamiga 
harorat maydoni deyiladi. 
t = f ( x , y , z , r )
т —
vaqt.
Harorat maydoni 2 xil holatda b o ‘ladi:
1
) barqaror harorat maydoni (harorat vaqt o ‘tishi bilan o ‘zgarmaydi);
2
) beqaror harorat maydoni (harorat vaqt o ‘tishi bilan o ‘zgaradi).
H arorat maydoni uch o ‘lchamli t=f(x,y,z), ikki o ‘lchamli t = f(x,y)
va bir o ‘lchamli t = (x) b o la d i .
Harorat gradienti. 
Jismning bir xil haroratlari nuqtalarini birlashtirsak, 
izotermik sirt hosil b o ‘ladi. 
2
ta izotermik sirt: t haroratli va At ga ko 'p
b o ‘lgan h a ro ra tli sirtni k o ‘rib c h iq a m iz . Bu sirtlar b ir biri bilan 
kesishmaydi. A nuqtadan izotermik sirtga har xil y o ‘nalishlar o ‘tkazsak,
100
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

harorat o'zgarishi h a r xil b o ‘ladi. Izoterm ik sirtga no rm al b o ‘yicha 
y o ‘nalish o ‘tkazsak haroratning o ‘zgarishi yuqori bo'ladi.
Harorat о 'zgari shining (At) izotermalar orasida normal b o ‘yicha masofa 
An ga nisbati harorat gradient! deyiladi.
Issiq lik o ‘tk azu vch an lik n in g d ifferen sia l te n g la m a si. Issiqlik 
o ‘tkazuvchanlik orqali issiqlikning uzatilishida qatnashayotgan kattaliklar 
orasidagi bog'liklikni issiqlik o ‘tkazuvchanlikning differensial tenglamasi 
aniqlaydi.
qv — jismning ichki issiqlik manbayi.
Bir qiymatli shartlari. Differensial tenglamani konkret hodisaga tadbiq 
etish uchun bir qiymatli shartlarni bilish kerak.
1. G e om e trik shart (jismning o ‘lchamlari, tuzilishi);
2. Fizik shart (jismning Fizik xususiyatlari);
3. Vaqt sharti (barqaror, beqaror holat);
4. Chegara shartlari: