Z. M. Bobur nomidagi andijon davlat universiteti

1

  Сагдуллаев  А.,  ва  бошқалар.  Ўзбекистон  тарихи:  давлат  ва  жамият  тараққиёти.  – Т.:  академия,  2000.  –  Б. 

193. 

---

9 

 

va  u  1944  yili  29  aprelda  Afg‘onistonda  olamdan  o‘tadi.  Qabri  Qobul  shahrining 

“SHuhadoyi solihin” qabristonidadir. 

Buxoro  amirligining  ijtimoiy-siyosiy  muhitiga  doir  ko‘plab  manbalar 

mavjud.  Buxoro  davlatida  XIX-XX  asrning  boshlaridagi  davlat  boshqaruv 

tizimi, ma’muriy bo‘linishi, unvon, mansablar va egalarining vazifalarini tadqiq 

etish hozir ham o‘z dolzarbligini yo‘qotmagan.  

Buxoro  amirligi  28  viloyatga  bo‘linar  edi.  Buxoro  amiri  qushbegisining 

devoni  arxivida  saqlanayotgan  ma’lumotlar  asosida  amirlikning  quyidagi 

viloyatlarini  aniqlash  mumkin.  Bular  Boysun,  Baljuvon,  Burdalik,  Darvoz, 

Dehnav, Ziyouddin, YAkkabog‘, Qubodiyon, Qorategin, Karki, Karmana, Qarshi, 

Kelif, Kitob, Ko‘lob, Qo‘rg‘ontepa, Nurota, Sarijo‘y, Usti, Xatirchi, Hisor, G‘uzor, 

CHorjo‘y, CHiroqchi, SHahrisabz, SHerobod, SHug‘non hamda Zarafshon yuqori 

qismidagi bekliklar

1

. 

XVIII  asr  oxirida  butun  O’rta  Osiyoni  qamrab  olgan  ijtimoiy-iqtisodiy 

tanazzul ko’p yillar mobaynida har qanday arxitektura faoliyatini to’xtatib qo’ydi. 

Burilish  faqat  asr  so’nggidagina  ro’y  berdi.  XIX  asrda  O’rat  Osiyo  xonliklarida 

arxitektura  inshootlari  turlari  yanada  takomillashgan,  ko’plab  jamoat  binolari  va 

inshootlar (karvonsaroylar, ko’prik, sardoba, shaharlarda hammom, tim va boshqa 

savdo  rastalari)  qurila  boshlangan,  monumental  binolarning  tarxi,  qiyofasiga 

o’zgartishlar kiritilgan. Buxoro shahri qalin va baland (10 metrgacha) devor bilan 

o’ralib,  unda  shahar  darvozalari  o’rnatilgan.  Yirik  binolarda  xalq  me’morligi 

an’analaridan  foydalanilgan,  monumental  binolar  shahar  tashqarisida  ham  qurila 

boshlangan.Monumental  arxitekturada,bir  tomondan  avval  ishlab  chiqilgan 

kompozitsion  sxemalar  izidan  borish,  ikkinchi  tomondan  esa  maxalliy  o’ziga 

xoslikning,deyish  mumkinki  mahalliy  binolarni  paydo  bo’lishi  ko’zga 

tashlanadi.Buning  sababi-  rasmiy  memorlikka  xalq  arxitekturasi  hamda  dekorativ 

amaliy  san’at  shakllari  va  usullarining  tasiridir.  Arxitektura  ansambllari