Z nishanova, G. Alimova


emotsional bo‘yoqdor tasawurlami vujudga keltiradi. Bu esa bolalami


Download 2.97 Mb.
Pdf ko'rish
bet97/168
Sana18.08.2023
Hajmi2.97 Mb.
#1668015
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   168
Bog'liq
nishonova z. bolalar psixologiyasi va uni o\'qitish metodikasi

emotsional bo‘yoqdor tasawurlami vujudga keltiradi. Bu esa bolalami 
berilgan vazifani oxirigacha bajarishga undaydi. A.V.Zaporojes 
yozganidek, bola rivojlanib borar ekan, affektiv va bilish jarayonlari 
o‘zaro aloqaga kirishadi hamda odamlaiga xos hissiyotlaming bir butun 
funktsional tizimini hosil qiladi. Bu tizim sube’ktga o ‘z xatti- 
harakatlarining oqibatlarini nafaqat oldindan ko’ra bilish, balki ayni 
vaqtda his eta olish va shu tariqa faoliyatning murakkab shakllarini 
adekvat emotsional boshqarish imkonini beradi.
Р.М. Yakobson ko‘rsatib o‘tganidek, maktabgacha yosh davrida 
hissiyotning bola harakatlarini motivi sifatidagi roli o‘zgarib boradi. 3 
yoshgacha bolaning harakatlari nima yoqimsiz-u, nima yoqimli ekanini


anglashga asoslanadi. 3-4 yoshda boladagi jahl, qo‘rquv, qayg‘urish 
darhol uni harakatga undaydi. U boshqa bola bilan urishadi, o‘yinchoqni 
tortib oladi yoki kimgadir rahmi kelayotganini ko‘rsatadi. 4-5 yoshli 
bola o‘z xarakatlarida hissiyotlarini bevosita namoyon etishdan o‘zini 
tuta olishi yoki oliy hissiyotlariga asoslanib harakat qilishi mumkin. 
Emotsiya va hissiyotlar boshqaruv funktsiyasini bajarib, bolaning xulq- 
atvorini qayta qurishga yordam beradi. Emotsional kechinmalar, xatti- 
harakatlami qo‘llab-quwatlaydi, yo‘naltiradi yoki tormozlaydi. 
Bolaning xulq-atvorini o‘zgartirishga qaratilgan kattalaming ta’sirlari 
va talablari bola tomonidan emotsinal qabul qilinsa, bola harakatlarining 
undovchisi bo‘lib xizmat qiladi va emotsional javobni uyg‘otadi. Bolada 
oliy (ahloqiy hissiyotlar, bilish xissiyotlari) shakllanishi uchun unda 
yaxshilik va yomonlik go‘zallik va xunuklik haqida tushuncha hamda 

Download 2.97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   168




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling