Заикание: история и современность -этиология -симптоматика классификации -направления коррекции

Murakkab nuqsonli rivojlanishi, shu jumladan autizm spektriida buzilishi bo‘lgan bolalarning psixofizik rivojlanishini o‘rganishning zamonaviy usullari

Murakkab nuqsonli rivojlanishi, shu jumladan autizm spektriida buzilishi bo‘lgan bolalarning psixofizik rivojlanishini o‘rganishning zamonaviy usullari

L.Yu.Aleksandrova - pedagogika fanlari nomzodi, “Яраслав Мудрый” nomidagi Novgorod davlat universiteti psixologiya kafedrasi dotsenti.

Kurs ishining tushunchasi

Kurs ishining tushunchasi

Rivojlanishning murakkab buzilishlari (sinonimi: murakkab nuqson; rivojlanishning murakkab anomaliyalari; bir necha nuqsonlarning mavjudligi; jamlangan nuqsonlar) ikki yoki undan ortiq psixofizik kasalliklarning kombinatsiyasini o‘z ichiga olgan bir hil bo‘lmagan kasalliklar guruhidir.

Autistik spektrining buzilishi - ijtimoiy o‘zaro ta’sir, muloqot va doimiy xulq-atvor stereotiplari bilan tavsiflangan bolaning aqliy (psixologik) rivojlanishidagi buzilishlar guruhi.

ASB tarqalishi bo'yicha statistik ma’lumotlar: JSST ma’lumotlariga ko‘ra, dunyodagi taxminan har 100 boladan biri ASBdan azob chekadi. ASB o‘g‘il bolalarda qizlarga qaraganda to‘rt marta ko‘p uchraydi.

ICD 10 va ICD 11 bo‘yicha autistik spektri buzilishlarining tasnifi

МКБ- 10

• Bolalik autizmi;
• Atipik autizm;
• Rett sindromi;
• Bolalik yoshidagi boshqa dezintegrativ buzilish (bolalik demensiyasi, Heller sindromi, simbiotik psixoz);
• Aqliy zaiflik va stereotipli harakatlar bilan birikkan giperaktiv buzilish;
• Asperger sindromi.

ICD 11

• ASBning intellektual rivojlanishidagi buzilishlari va funktsional tilning buzilmaganligi yoki uning yengil buzilishlari;
• ASBning intellektual rivojlanishida buzilishisiz va funktsional til buzilishlari bilan;
• ASBning intellektual rivojlanishida buzilishi va funktsional til buzilishlari bilan;
• ASBning intellektual rivojlanishida buzilishisiz va funktsional tilning yetishmasligi;
• Aniqlanmagan ASB

ASB bilan og‘rigan bolalarni o‘rganishning zamonaviy usullari

• ADOS (Autizm diagnostikasining kuzatuv jadvali) autizm belgilari diagnostikasi uchun kuzatuv shkalasi bo‘lib, turli yosh guruhlarida, har qanday rivojlanish va nutq qobiliyatlari darajasida qo‘llaniladi. U nutq, muloqot, ijtimoiy o‘zaro ta’sir va o‘yinni baholaydigan to‘rtta blokdan iborat.
• CARS (Bolalar autizmini baholash shkalasi) - bu 2 yoshdan 4 yoshgacha bo‘lgan bolaning xatti-harakatlarini kuzatishga asoslangan shkala. Quyidagi belgilar baholanadi: odamlar bilan munosabatlar, taqlid, emotsional reaktsiyalar, harakatchanlik, buyumlardan foydalanish, moslashuvchan o‘zgarishlar, vizual, ta’m, hid, taktil idrok, havotirlili reaktsiyalar, qo‘rquvlar, verbal va noverbal muloqot, umumiy faoliyat darajasi, bilish darajasi va ketma-ketligi, umumiy taassurot.
• M-CHAT (Bolalarda autizmni aniqlash uchun qayta ko‘rib chiqilgan nazorat ro‘yxati) - bu ASB xavfini baholash uchun skrining testidir. Ota-onalar uchun bolaning xatti-harakati haqida 20 ta savoldan iborat.
• ASSQ testi - 6 yoshdan 16 yoshgacha bo‘lgan bolalarda Asperger sindromi va boshqa autizm spektri kasalliklarini tashxislashda foydalaniladi.
• AQ testi (Simon Baron-Kogan shkalasi) kattalardagi ASB belgilarini aniqlashda foydalaniladi. 50 ta savoldan iborat.

Murakkab kasalliklari bo‘lgan, shu jumladan ASB bilan og‘rigan bolalarni psixofiziologik o‘rganish sub’yektlari

Bolalar psixiatri

Bolalar nevrologi

Pediatr

Pedagogik psixolog

Defektolog

O‘qituvchi, tarbiyachi

Logoped

E’tiboringiz uchun rahmat!