Zamburug`lar hujayrasi qanday tuzilgan?

Meva tana xillari . 1-2 kleystokarp; 3-peritetsiy ; 4-5 apotetsiy ; 6- xaltachalar;

7- parafizalar; 8- perifiziq.

12. Penicillium  roquefortii  zamburug` turi faqat, ushbu hududda tayyorlanuvchi qimmatbaho Rokfor pishlog‘i  ishlab  chiqarilishda  foydalaniladi  va  shuning  uchun,  bu pishloq  naviga  Rokfor  pishlog`i  deb  nom  berilgan.  Ko`pgina zamburug`lar  tayyor  oziq-ovqat  mahsulotlarining  parhezbop  sifat darajasini  oshirish  maqsadlarida  foydalaniladi.   Masalan,  Sharqiy Osiyo  mintaqasida  joylashgan  ayrim  mamlakatlarda  Aspergillus tamari  va boshqa bir qator mikroorganizmlar turlari (bakteriyalar va 

achitqilar)  soya  urug`ining  bijg‘ itilishi  asosida  tayyorlanuvchi 
xushta’m  soya  sousi  ishlab  chiqarishda  foydalaniladi.  Ushbu  soya 
sousi o ‘ziga xos yoqimli hid va ta’mga egaligi sababli, ko‘pgina oziq- 
ovqatlaming sifat tarkibini belgilab beruvchi ko`rsatkichlar qiymatini 
va ishtahani ochuvchi xususiyati darajasini bir necha marta oshiradi, 
jumladan  tarkibida  oqsillar  miqdori  kam  bo`lgan  guruchdan 
tayyorlangan  parhezbop  taomlarning tarkibini  soya  va  shuningdek, 
ushbu  sousni  tayyorlashda  foydalanilgan  zamburug`lar  tarkibida 
mavjud  bo`lgan  qimmatli  aminokislotalar  bilan  boyitadi.  Bazi- 
diomitsetlaming taxminan 200 dan ortiq turlari iste’mol qilish uchun 
yaroqli turlar sifatida qayd qilinadi va taxminan 70 turi  zaxarli turlar 
hisoblanadi, ayrim holatlarda bu zaharli turlar -  qurbaqasalla (zaharli 
zamburug`)  deb  ham  nomlanadi.  Iste’mol  qilish  mumkin  bo`lgan 
ayrim  zamburug`lar  tijorat  maqsadlarida  keng  miqyosda  ekib 
ko`paytiriladi.

14. Shox-kuya (Claviceps purpurea) pirenomitsetnamolar (Pyrenomycetales) qabilasi vakili bo‘lib, don, yem-xashak va boshqa g‘alla o‘simliklarida parazitlik qilib, xalq xo‘jaligiga katta zarar keltiradi. Askosporalar xaltachalardan chiqish vaqtida shamol yordamida tarqaladi va g‘allasimon o‘simliklarning gullash davrida gul tugunining tumshuqchasiga tushadi, mitseliy o‘sib, tugunchada rivojlanishi natijasida don o‘mida qo‘ng‘ir gunafsha

Shox-kuya (Claviceps purpurae). A - zararlangan arpa boshog1 i; В - stroma boshchalarga ega bo‘ lgan sklerotsiy; D - stroinaning bo‘yiga kesigi; E - xaltachalarga ega bo'lgan peritetsiy; F - ipsimon askosporali xaltacha; G - gullagan boshoqchadagi shira tomchalari; H - konidiyali konidiya bandlar. rangli sklerotsiy hosil bo‘ladi