Ōzaroalmashuvchanlik tushunchasi. 3 Ōzaroalmashinuvchanlik

Haqiqiy ōlcham – natijasida aniqlangan qiymat. Chеkli ōlchamlar dеb,

etilgan xatolik bilan ōlchash

ikkita chеkli yōl qōyilgan
ōlchamlarga aytiladi: katta chekli o’lcham va kichik chekli o’lcham

§ 3. Og’ishlar tushunchasi. Joizlik, joizlik maydoni.

Og’ish —chekli yoki haqiqiy ōlcham va nominal
ōlchamning algebraik ayirmasi.


Haqiqiy og’ish —haqiqiy ōlcham va nominal ōlchamning algebraik ayirmasi.

Chekli og’ish — chekli ōlcham va tegishli nominal
ōlchamning algebraik ayirmasi.


ЕS, EI – o’lchamning yuqori va pastki o’g’ishlar (teshik uchun)

es, ei – o’lchamning yuqori va pastki o’g’ishlarvallar (val uchun)
ЕS = Dmax – Dн es = dmax – dн EI = Dmin – Dн; ei = dmin – 8dн
Og’ishlar musbat, manfiy yoki nolga teng bōlishi mumkin
ruxsat

9
Dн

Dmin

Dmax
ES

EI

dн
dmax

dmin
es
ei


Joizlik IТ - — chekli ōlchamlarning yoki yuqorgi va pastki og’ishlarning ayirmasi International tolerance; (TD,Td).
TD = Dmax – Dmin = (Dmax – Dn) - (Dmin – Dn) = ES - EI; Td = dmax – dmin = (dmax – dn) - (dmin – dn) = es – ei;


Standart joizlik IT — joizlik va ōtqazishlar tizimida qabul
qilingan barcha joizliklar.

TD = ES – EI = +0,062 – 0,025 = 0,037 mm

dn =40mm; dmax = 40,0mm dmin = 39,938mm

es = 0 mm; ei = -0,062
Td = es– ei = 0 – (- 0,062) = 0,062 mm
Dn =40mm; Dmax = 40,062mm Dmin = 40,025mm
ES = +0,062 mm; EI = 0,025
ЕS = Dmax – Dн EI = Dmin – Dн; TD = ES – EI
es = dmax – dн ei = dmin – dн Td = es – ei

Nol chizig’i — nominal ōlchamni belgilaydi.
musbat og’ishlar tepaga, manfiy og’ishlar – pastga qarab qōyildi.