Ōzaroalmashuvchanlik tushunchasi. 3 Ōzaroalmashinuvchanlik

Ōzaroalmashuvchanlik tushunchasi. 3 Ōzaroalmashinuvchanlik

Masxaliddinova Niluzarxon

Matrologiya va standartlashtirish fanidan mustaqil ishi
O'qituvchi R.Ummatov

§1. Ōzaroalmashuvchanlik tushunchasi.

3

Ōzaroalmashinuvchanlik dеb, mashinalarning kōrsatkichlariga,

puxtaligiga va uzoq
uzеllarni qōshimcha
muddat

ishlov
ishlashiga ta'sir qilmagan holda,

bеrmasdan yig’ish yoki ta’mirlash
jarayonida almashtirilishini ta'minlovchi xossaga aytiladi.


Ōzaroalmashuvchanlik turlari
Tōlik ōzaro almashuvchanlik


Seleksion (guruhlab) ōzaroalmashinu vchanlik

Rostlash- qōshimcha element kiritiladi

Moslash– bitta detalning ōlchamlari ōzgartiriladi
Tōlikmas ōzaro almashuvchanlik
Tashqi ōzaro almashuvchanlik
Ichki ōzaro almashuvchanlik

§ 2. «Val» va «teshik» tushunchalari. Ōlchamlar bōyicha terminlar

4
Birikmada qamrab oluvchi detal shartli ravishda «teshik», qamraluvchi detal «val» deb nomlanadi.

Teshik — detallarning ichki elementlarini belgilash uchun ishlatiladi

Val — detallarning tashqi elementlarini belgilash uchun ishlatiladi

Nominal, haqiqiy va chekli ōlchamlar.
Funktsional vazifasiga kōra mustahkamlikka hisoblangan yoki konstruktiv fikrlashlar asosida nominal chiziqli ōlchamlar qatoridan tanlangan ōlcham - nominal ōlcham dеb ataladi.
Nominal
ōlchamga

nisbatan

chekli

chekli ōlchamlar va ōg’ishlar belgilanadi.

6

Standart bōyicha nominal ōlchamlar uchun tōrtda asosiy Ra5, Ra10, Ra20, Ra40 va bitta qōshimcha Ra80 afzal qatorlar belgilangan

7
1-1.6-2.5-4-6,3- 10-16-25-40-63- 100-160-250-400-630…

1-1,25-1,60-2-2,25-3,15- 4-5-6,3-7,9- 10-12,5-16…
Rа 5 1.6

Rа 10 1,25

Rа 20 1,12
Rа 40 1,06
1-1,12-1,25-1,6-1,8-2-2,24-2,5-2,8-3,15-3,5- 4-4,5…
1-1,06-1,12-1,18-1,25-1,32-…