‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi q‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

PWD — joriy direktoriya to‘liq nomini o ‘zida saqlovchi o‘zga- 
ruvchi;
HOME — foydalanuvchi «uy» katalogiga toTiq yo‘lni o ‘zida 
saqlovchi o‘zgaruvchi;
HOSTNAME — kompyuter nom ini o‘zida saqlovchi o ‘zga- 
mvchi;
LOGNAME — seansi joriy vaqtda ochiq bo‘lgan foydalanuvchi 
nomini o‘zida saqlovchi o‘zgaruvclii;
SHELL — joriy seansda ishga tushirilgan buyruq qobig‘ining 
nomini o‘zida saqlovchi o‘zgaruvchi;
USER — seansi joriy vaqtda ochiq bo‘lgan foydalanuvchi 
nomini o‘zida saqlovchi o‘zgaruvchi.
Tizimga o ‘matilgan o‘zgaruvc hilar ro‘yxatining parametrsiz 
kiritilgan export buyrug‘idan foydalaniladi.
Unset buyrug‘i tizimli o ‘zgaruvchini olib tashlaydi.
10.6. Fayl tizimlari
Vinchestemi xarid qilib, kompyuteiga о‘ matganimizdan keyin, 
bu diskka birdaniga ma’lumot yozish va hatto o ‘qish imkoniga 
egabo‘lmaymiz. Hattoki 'Windows va Linux da bu diskni ko£ra 
olmaymiz. Diskni k o ‘rish uchun, u n i awalo, bo‘limlarga bo‘lib , 
formatlash zarur. W indows da hali ham MS DOS da ishlatilgan 
format dasturi (buyrug‘i) ishlatiladi.
Awal fdisk dasturi yordamida disk bo‘limlarga bo‘linadi. 
Bo‘lingan b o‘limlar fonnat dasturi yordamida formatlanadi. 
Natijada fayllami saqlash uchun fayl tizimi shakllanadi.
Windows ОТ lari uchun FAT fayl tizimi odatiydir. FAT ning 
FAT16, FAT32 turlari mayjud. K o ‘p foydalanuvchilik Windows 
2000/XP ОТ larida NTFS fayl tizimi ishlatiladi.
FAT va NTFS n in g bir-biridan farqi shundaki, FAT tizimida 
fayllar ustida bajariladigan amallar qayd qilinmaydi. Masalan, 
katta bir fayl bir joydan ikkinchi joyga ko‘chirilgan vaqtda, 
elektr manbayi uzilib , kom pyuter o ‘chib qolsa, bu fayl chala
95

---