Zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

ERP tizimining turlari va tarkibiy qismlari
ERP-tizimlar yirik integral tizimlar sifatida quyidagi mezonlarga ko'ra tasniflanishi mumkin:

1. 
   Universal platformalar va sanoat tizimlari. Sanoat tizimlari muayyan biznes jarayonlariga yo'naltirilgan. Bu shuni anglatadiki, ular maxsus modullarga ega (masalan, bosmaxonalarda buyurtmani hisoblash uchun) yoki ulardagi standart funktsiyalar o'z xususiyatlariga ega (masalan, distillash zavodlarida alkogolga aylantirilgan mahsulotlarni parallel ravishda nazorat qilish amalga oshiriladi). Universal platformalar kamdan-kam hollarda "xuddi shunday" sotiladi, chunki odatiy biznes mavjud emas. Va ular, qoida tariqasida, ma'lum bir mijoz va uning biznes-jarayonlari uchun ham ishlab chiqilmoqda.
   
2. 
   Xolding va yakka tartibdagi korxonalarni boshqarish tizimlari. Bu erda hamma narsa oddiy. Bitta tadbirkorlik sub'ekti va ma'lumotlarni birlashtiradigan va korxonalar tarmog'i orqali uzatadigan murakkab tizimlar uchun echimlar mavjud. ERP turidan qat'iy nazar, ta'minotning xarakterli tarkibiy qismlariga moliyaviy menejment, buxgalteriya hisobi, mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish (CRM), inson resurslari (HR), sotish, etkazib berish zanjiri, ishlab chiqarish va ishlab chiqarish aktivlari, rejalashtirish funktsiyalarini bajaradigan dasturiy ta'minot modullari kiradi. ERP-ning tez-tez uchraydigan xususiyati bu loyihalarni boshqarishdir. Yuqori darajada, kompaniyaning yuqori rahbarlari uchun quyi darajadagi va alohida bo'limlardan ma'lumotlarni to'playdigan modullar yaratiladi. Bu erda to'g'ri qaror qabul qilishga yordam beradigan boshqaruv hisoboti shakllantiriladi. Xulosa qilib shuni ta'kidlaymizki, biznes jarayonlarini optimallashtirish va boshqarish har qanday tijorat faoliyati uchun dolzarb ehtiyojdir. ERP tizimlarining zarurligi va samaradorligining eng yaxshi dalillari muvaffaqiyatli amalga oshirilgan kompaniyalar namoyish eta boshlagan ijobiy dinamika hisoblanadi.
   

Ingliz tilidan tarjima qilingan, Enterprise Resource Planning (ERP) "korxona resurslarini boshqarish" degan ma'noni anglatadi. ERP tizimi kompaniyaning ishlab chiqarish, xarid qilish va sotish uchun zarur bo'lgan resurslarini rejalashtirish uchun mo'ljallangan. ERP tizimining ishlash printsipi korxonaning barcha bo'limlari: buxgalteriya, ta'minot bo'limlari, xodimlar va boshqalar uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni o'z ichiga olgan yagona ma'lumotlar bazasini yaratish, to'ldirish va foydalanishga asoslangan.
ERP-tizimlarning funktsionalligi har xil, ammo barcha dasturiy mahsulotlar uchun umumiy funktsiyalar mavjud:
1. Ishlab chiqarish, sotish rejalarini ishlab chiqish.
2. Mahsulot ishlab chiqarish uchun zarur bo'lgan operatsiyalar va resurslarning texnologik xususiyatlarini ta'minlash.
3. Tarkiblar va materiallarni ishlab chiqarishga bo'lgan ehtiyojni aniqlash va rejalashtirish, xarajatlarni va rejani amalga oshirish muddatlari.
4. Xaridlar va inventarizatsiyani boshqarish.
5. Turli xil miqyoslarda ishlab chiqarish resurslarini boshqarish: korxonadan yoki alohida ustaxonadan ma'lum bir dastgohgacha.
6. Korxonani moliyaviy boshqarish, boshqaruv, buxgalteriya hisobi va soliq hisobi.
7. Loyihani boshqarish.
Boshqa dasturiy echimlar bilan taqqoslaganda, ERP tizimi bir qator afzalliklarga ega:

• 
  Bo'limlar va menejment ishini sezilarli darajada engillashtiradigan va optimallashtiradigan yagona axborot muhitini yaratish.
  
• 
  Kirish huquqlarini istalgan bo'lim hodimlari orasida - bo'lim boshlig'idan tortib to kichik bo'lim boshlig'igacha bo'lgan taqsimlash imkoniyati.
  
• 
  Turli xil va o'lchamdagi tashkilotlar uchun keng echimlarning mavjudligi.
  
• 
  Bir nechta bo'limlarni, korxonalarni, konsernlarni, korporatsiyalarni boshqarish qobiliyati.
  
• 
  Turli xil dasturiy mahsulotlar va platformalar bilan moslik, yuqori ishonchlilik, moslashuvchanlik, miqyoslilik.
  
• 
  Korxonada allaqachon foydalanilayotgan tizimlar va dasturlar, xususan, dizaynni, jarayonlarni boshqarish, sotish va hujjat aylanishini avtomatlashtirish tizimlari bilan integratsiya qilish.
  

Ishlab chiqarishni avtomatlashtiradigan boshqa tizimlar qatorida ERP korxonalarni boshqarish, resurslarni taqsimlash va sotishni rejalashtirish jarayonini sezilarli darajada osonlashtiradi.