Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия институти

7.5. Guruhli taktik harakatlarga o‘rgatish


Orqa chiziq o‘yinchilarining o‘zaro harakati. Tayyorlov va yondoshtiruvchi mashqlar. Tayyorlov va yondoshtiruvchi mashqlar o‘z xususiyatlari bo‘yicha bir-biriga o‘xshash bo‘ladi. Masalan, to‘ldirma to‘pni o‘yinchilar bir-biriga uzatib ilish mashqi voleybol to‘pi bilan bajariladi; voleybol to‘pini avval o‘z ustiga irg‘itib, so‘ng to‘p uzatish. Bu mashqlarni ijro etishda texnika va taktikaga urg‘u berilishi lozim.
Texnikaga oid mashqlar. Misol: o‘yinchilar 1,6,5-zonalarda joylashadi. To‘r oldidan 6-zonaga zarba beriladi, bu yerda turgan o‘yinchi to‘pni qabul qilib o‘z ustiga yoki yon sherigiga uzatadi. 1- va 5-zonalarda turgan o‘yinchilar «qo‘riqlashda» ishtirok etadi.
Shu mashq, faqat zarba yo‘nalishi goh 1, goh 6, goh 5-zonalarga yo‘naltiriladi. «Qo‘riqlashda» ishtirok etadigan o‘yinchilar muvofiq ravishda o‘zgarib turadi.
Taktikaga oid mashqlar. Misol: o‘yinchilar 1,6,5-zonalarda joylashadi; 4(3,2)-zonada turgan o‘yinchilar hujum zarbasi yoki «chalg‘ituvchi» zarba bajaradilar. To‘p yo‘naltirilgan joydagi o‘yinchi joy tanlaydi va qabul qilish usulini aniqlab, qabulni bajaradi. «Qo‘shni» o‘yinchi «qo‘riqlashda» ishtirok etadi.
Oldingi chiziq o‘yinchilarining o‘zaro harakati. Tayyorlov va yondoshtiruvchi mashqlar. Yakka to‘siq qo‘yish bo‘yicha qo‘llanilgan mashqlar bajariladi, lekin uch o‘yinchidan ikkitasi guruhli to‘siq qo‘yadi.
Texnikaga oid mashqlar.
1. Signalga binoan o‘yinchilar 4 va 2-zonalardan hujum zarbasini bajaradi. To‘siq qo‘yish muvofiq ravishda 2 va 3 yoki 4 va 3-zonalarda ijro etiladi. Zarba yo‘nalishi ma’lum.
2. Shu mashq, faqat zarba noma’lum yo‘nalishda ijro etiladi. To‘siq qo‘yuvchilar zarba yo‘nalishini aniqlashi, joy tanlashi va to‘siq o‘z vaqtida ijro etilishi lozim.
3. Shu mashq 3 ta to‘siq qo‘yuvchi o‘yinchi ishtirokida ijro etiladi.
2 tasi muvofiq yo‘nalishdagi zarbaga to‘siq qo‘yadi, 1 tasi (to‘siqda ishtirok etmagani) «qo‘riqlashda» ishtirok etadi.