Ўзбекистон Реслубликаси Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги Тошкент Кимё-Технология институти “Касб таълими” кафедраси

 
ФСМУ т ехнологияси
Ушбу технология мунозарали масалаларни ҳал этишда, баҳс - 
мунозаралар ўтказиш ѐки ўқув - семинари якунида (тингловчиларнинг 
ўқув-семинари хақидаги фикрларини билиш мақсадида), ѐки ўқув 
режаси асосида бирон бўлим ўрганиб бўлингач қўлланиши мумкин, 
чунки бу технология тингловчиларии ўз фикрини ҳимоя қилишга, эркин 
фиклаш ва ўз фикрини бошқаларга ўтказишга, очиқ ҳолда баҳслашишга, 
шу билан каторда ўкитувчи талабаларни, ўкув жараѐнида эгаллаган 
билимларини таҳлил этишга, кай даражада эгаллаганликларини 
баҳолашга ҳамда тингловчиларнн баҳслашиш маданиятига ўргагади. 
МАҚСАД. 
Ушбу технология тингловчиларга тарқатилган оддий қоғозга ўз 
фикрларини аниқ қисқа ҳолатда ифода этиб, тасдиқловчи далиллар 
ѐки инкор этувчи фикрларни баѐн этишга ѐрдам беради. 
ЎТКАЗИЛИШ ТАРТИБИ: 
1. Ҳар бир тингловчига ФСМУ технологиясининг 4 босқичи ѐзилган 
қоғозлар тарқатилади. 
• Ф-фикрингизни баѐн этинг 
• С-фикрингиз баѐнига сабаб кўрсатинг 
• М-кўрсатган сабабингизни исботловчи мисол келтиринг 
• У-фикрингизни умумлаштиринг 
2. Тингловчилар билан баҳс мавзусини ѐки муаммони белгилаб 
олинг. 
3. Кичик гуруҳларга бўлинг ва уларга ФСМУ технологиясининг 4 
босқичи ѐзилган катта форматдаги қоғозларни тарқатинг. 
4. Кичик гуруҳларга ҳар бирлари ѐзган қоғозлардаги фикр ва 
далилларини катта форматдаги умумлаштирган ҳолда 4 та босқич бўйича 
ѐзишларини таклиф этинг. 

---

40 
5. Кичик гуруҳлардан ѐзган фикрларини ўқиб химоя қилишларини 
сўранг. 
Тренер - ўқитувчи томонидан муаммо бўйича фикрлар умумлаштирилади 
“Венн диаграммаси” усули 
 
Ушбу стратегия ўқувчиларда мавзуга нисбатан таҳлилий ѐндашув, айрим 
қисмлар негизида мавзунинг умумий моҳиятини ўзлаштириш (синтезлаш) 
кўникмаларни ҳосил қилишга йўналтирилади.
Стратегия ўқувчилар томонидан ўзлаштирилган ўзаро яқин назарий, 
маълумотлар ѐки далилларни қиѐсий таҳлил этишга ѐрдам беради, 2 ва 3 
жиҳатларни ҳамда умумий томонларини солиштириш ѐки таққослаш ѐки 
қарама-қарши қўйиш учун қўлланилади. Тизимли фикрлаш, солиштириш, 
таққослаш, таҳлил қилиш кўникмаларини ривожлантиради.
Ушбу стратегиядан муайян бўлим ѐки боблар бўйича якуний дарсларни 
ташкил этишга фойдаланиш янада самаралидир. 
Стратегияни қўллаш босқичлари қуйидагилардан иборат: 
1-босқич. “Венн диаграммаси” тузиш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида
кичик гуруҳларда диаграмма Веннани тузадилар ва кесишмайдиган 
жойларни (х) тўлдирадилар. 
2-босқич. Жуфтликларга бирлашадилар, ўзларининг диаграммаларини 
таққослайдилар ва тўлдирадилар. 
3-босқич. Доираларни кесишувчи жойида, икки/уч доиралар учун умумий 
бўлган, малумотлар рўйхатини тузади 

---

41