Њзбекистон республикаси адлия вазирлиги

3-§. Mulk huquqi

Rim huquqida mulk lotincha “dominium” co’zi bilan ifodalangan. Bu so’z “bo’ysundirilgan”, “rom qilingan”, “qo’lga olingan” ma’nolarini anglatgan “domare” so’zidan olingan bo’lsa kerak. Birovning mulkiga aylangan ashyo yoki buyum “propriyetas” (proprietas) deb atalgan.

Respublikaning oxirgi davrida faqat Rim fuqarolarigina bu huquqqa ega bo’lganlar. Mulk huquqining asosiy ko’rsatkichi mulkka mutlaq xo’jayinlik va uning taqdirini hal qilish huquqlarining qo’shilishidir.

Qadimgi Rimda mulk huquqi quyidagilar bilan belgilangan:

1) ashyoga bevosita xo’jayinlik, hukmronlik qilish;

2) ashyoga boshqa kishilarning har qanday da’vosi va haq-huquqini istisno qiladigan maxsus huquqning mavjudligi;

3) qonunda ko’rsatilganlaridan tashqari hollarda ashyoga bo’lgan to’liq, cheklanmagan, mutlaq huquq;

4) xo’jayinlikning, hukmronlikning sharoitga yengil moslanishi;

5) ashyoga qonuniy haqdorligi;

6) mulk egasining ashyodan hamda u keltirgan hosil va daromadlardan foydalanishga bo’lgan to’liq va bevosita hokimiyatga ega bo’lishi.

Rim xususiy mulkchiligida yerga bo’lgan huquq boshqa barcha huquqlardan ustun turgan.