6. Pretorlar huquqi – respublikachilik davrining mahsulidir. U bilan bog’liq bo’lgan “dualizm (juftlik)” esa rimliklarga qonunchilikda hayot talabini hisobga olish imkonini bergan. Pretorlar har bir aniq holatda sharoitga qarab qaror qabul qilish imkoniyatiga ega bo’lganlar. Respublikaning ag’darilishi bilan pretorlar huquqi ham o’z kuchini yo’qota borgan. Natijada ediktlarni ham qayta ko’rib chiqish zarurati yuzaga kelgan. Prinseps Adrianning farmoni bilan 125-128 yillarida yurist Selviy Yulian ediktni qayta ishlab chiqqan. U tayyorlagan loyihani senat “doimiy edikt” sifatida qabul qilgan va u har qanday mansabdor har qachon, har yerda va o’zgarishsiz qo’llash kerak bo’lgan hujjatga aylangan. Pretorlar huquqini ma’lum bir tartibga keltirgan ushbu hujjat Rim huquqida XII jadvaldan so’ng turadigan ikkinchi muhim huquqiy manba bo’lgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
