Ўзбекистон Республикаси банкларида бухгалтерия ҳисобини юритиш ва бухгалтерия ишларини ташкил қилиш тартиби тўғрисидаги йўриқномани тасдиқлаш ҳақида

VI. Бош бухгалтерларнинг жавобгарлиги
32. Бош бухгалтер қуйидаги ҳолларда жавобгар бўлади:
а) бухгалтерия ҳисоби нотўғри юритилиб, оқибатда пала-партиш ҳолатга келган ва бухгалтерия ҳисоботи бузилганда;
б) пул маблағлари, товар-моддий ва бошқа қимматликларни қабул қилиш, уларни кирим қилиш, сақлаш ва сарфлаш юзасидан қонунчиликда белгиланган тартибга зид операциялар бўйича ҳужжатлар расмийлаштирилган ва ижрога қабул қилинган ҳолларда;
в) талаб қилиб олингунча ва бошқа ҳисобварақлар бўйича операциялар, шунингдек дебиторлар ва кредиторлар билан ҳисоб-китоблар кечикиб ҳамда нотўғри амалга оширилганда;
г) камомадлар, дебиторлик қарзлари ва бошқа йўқотишларни бухгалтерия баланс ҳисоботларидан чиқариш тартиби бузилганда;
д) бухгалтерия ходимининг айби билан нотўғри бухгалтерия ҳисоботи тузилганда;
е) бухгалтерия ҳисобини ташкил этишга доир бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар талаблари бузилганда.
33. Бош бухгалтер қуйидаги ҳолатлар учун банк раҳбари билан тенг жавобгар ҳисобланади:
а) молиявий-хўжалик фаолиятини тартибга солувчи қонун ҳужжатларининг бузилиши;
б) мансабдор шахслардан улар етказган зарар суммасини ўз вақтида ундириб олмаслик;
в) кунлик, ойлик, чораклик ва йиллик баланс ҳисоботи ҳамда бошқа бухгалтерия ҳисоботларини тегишли органларга тақдим этиш муддатларининг бузилиши;
г) банкнинг баланс ҳисоботида акс эттирилган маълумотлар ҳамда электрон тўловлар тизими орқали ўтказилган тўлов ҳужжатларининг бут сақланиш ҳамда кунлик архивлаш тартиби учун.
34. Бош бухгалтерларнинг тартиб-интизоми, моддий ва жиноий жавобгарлиги амалдаги қонунчиликка мувофиқ тарзда белгиланади.
Бунда бош бухгалтер бўйсуниш тартибига мувофиқ тегишли юқори банк томонидан интизомий жавобгарликка тортилиши мумкин.
Банк тизимининг бош бухгалтерлари тўғрисидаги намунавий низомга
1-ИЛОВА
Банк филиалларининг бош бухгалтерлари томонидан ишларни қабул қилиш-топшириш далолатномасининг
НАМУНАВИЙ СХЕМАСИ
Ишларни қабул қилиш-топшириш далолатномасида қуйидаги ҳужжат ҳамда бланкалар мавжудлиги ва ҳолати акс эттирилади:
1) Телеграф коди — шифрни қўллаш бўйича йўриқнома ва жўнатма калити (шифр) жадвали;
2) очилган шахсий ҳисобварақларни рўйхатга олиш китоби;
3) жорий йилдаги мемориал ҳужжатлари;
4) бошқарув аппаратини сақлаш харажатларига доир ҳужжатлар ҳамда жорий йил учун алоҳида йиғмажилдларда сақланадиган бошқа ҳужжатлар;
5) жорий йил учун кундалик ва ойлик ҳисоботлар ҳамда охирги ой учун шахсий ҳисобварақлардаги қолдиқлар ҳисобланган тасма;
6) ўтган йил учун йиллик ҳисобот;
7) статистика ҳисоботлари бўйича динамик дафтарлари ва жорий йил учун шундай ҳисоботларнинг нусхалари;
8) жорий йилда банк кассасида ўтказилган тафтиш далолатномалари;
9) жорий йил учун тузатиш ордерларининг нусхалари;
10) ҳисобварақлар бухгалтерия ходимлари ўртасида қандай тақсимлангани ҳамда улар ўзгарганда бурчак муҳрлар, шахсий ҳисобварақлар ва бошқа материаллар кимларга топширилгани ҳақида ёзилган китоблар;
11) охирги тафтишдан кейинги давр учун бухгалтерия ишининг алоҳида участкалари кейинги текширилиши рўйхатга олинган дафтарлар ҳамда шу текширувлар чоғида аниқланган камчиликлар тўғрисида маълумотномалар;
12) ҳисоблаш техникаларининг паспортлари;
13) охирги тафтишлар далолатномалари ҳамда бўлимдаги бухгалтерия ишини текширишга доир билдиришномалар;
14) Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари ва уларга киритилган қўшимчаларнинг тизимли кўрсаткичи;
15) йўриқномалар ҳамда Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг бошқа кўрсатмалари, шунингдек юқори органларнинг амалдаги тушунтиришлари тўпламлари;
16) ишларни топшириш-қабул қилиш вақтида сақлаш муддати ҳали тугамаган, архивга топширилган материаллар рўйхатлари, хусусан кейинги 10 йил учун йиллик ҳисоботлар топшириш рўйхатлари, шунингдек омонатга пул қўйиш операциялари, якка тартибда ссуда олувчиларга берилган кредитлар, қимматбаҳо металлар ва хорижий валюта билан ўтказилган операциялар бўйича мемориал ҳужжатлари, фуқароларнинг омонат шахсий ҳисобварақлари, шунингдек, банк ишчи ва хизматчиларига иш ҳақи тўланадиган шахсий ҳисобварақлар рўйхатлари.
Қабул қилувчи юқорида айтилган йиллик ҳисоботлар ва материаллар бутлигини ҳужжатларнинг ўзини кўриб текшириши лозим.
17) операция қисмларида сақланаётган жорий архив ҳамда ҳужжатлар рўйхатлари.
Бундан ташқари далолатномада омборхона ва захира фондлари омборининг калитлари, омборни ёпишда қўлланиладиган лавозим муҳри, шунингдек бухгалтерия ишида фойдаланиладиган штамплар ва муҳрлар уларнинг излари туширилган альбомга мувофиқ қабул қилиб-топширилгани қайд этилади;
Ишларни қабул қилиш-топшириш далолатномасига қуйидагилар илова қилинади:
а) ишлар қабул қилинган-топширилган кундаги баланс;
б) касса ва омбордаги қимматликларни тафтиш қилиш далолатномаси;
в) захира фондларини тафтиш қилиш далолатномаси;
г) бухгалтерия ишининг аҳволини текшириш далолатномаси. Унда мавжуд ҳисоблаш машиналари ва оргтехника воситаларидан фойдаланишнинг аҳволи ҳам тавсифлаб ўтилиши лозим;
д) ишларни қабул қилиш-топшириш кунидаги ҳолатга кўра фойда ва зарарлар тўғрисидаги ҳисобот;
е) амалдаги штатлар (лавозимлар ва маошлар) кўрсатилган штатлар жадвали;
ё) ундириб олиниши ноаниқ бўлган дебиторлик қарзлари суммаларининг рўйхати. Ундан ҳар бир сумма бўйича батафсил тавсиф берилиши лозим;
ж) мижозлар, шунингдек бошқа банкларнинг ижро этилмаган шикоятлари, рекламациялари ва сўровлари рўйхати;
з) топширилаётган ишлар рўйхати ҳамда бухгалтерия иши бўйича ёзишмалар (хусусан, эмиссия операцияларига доир ёзишмалар);
и) бухгалтерия ходимларининг номлари, иш стажи кўрсатилган рўйхат. Бу рўйхатда улар жорий йил учун навбатдаги таътилдан фойдалангани ёки фойдаланмагани қайд этилади;
18) банкда қатъий ҳисобда турувчи ҳужжатлар рўйхат бўйича.
Ушбу материалларга доир тушунтириш ва эътирозлар ишларни қабул қилиш-топшириш далолатномаси матнида кўрсатилади.
Ўзбекистон Республикаси банкларида бухгалтерия ҳисобини юритиш ва бухгалтерия ишларини ташкил қилиш тартиби тўғрисидаги йўриқномага
2-ИЛОВА