Ўзбекистон республикаси бош прокуратураси академияси

киберсуицид 
атамаларинининг 
киритилиши 
мақсадга 
мувофиқдир.Худди шундай шаклда 97-моддага киберқотиллик, 130-моддага 
киберпорнография; 139-модда кибертуҳмат; 140-модда киберҳақорат; 167-
модда 
киберрастрата, 
168-модда 
киберфирибгарлик; 
169-модда 
киберўғрилик; 278-киберқимор атамаларининг киритилиши мақсадга 
мувофиқ бўлар эди. 
4. Бугунги кунда ривожланиб бораётган электрон технологиялар 
тараққиёти шахснини технологиялар бошқарувидан чиқариб ташламоқда. 
Мисол сифатида автомобилларнинг ўзини ўзи бошқариш функциясини 
келтиришимиз мумкин. Интернет ёрдамида бошқарувни ўз қўлига олиб, 
бошқарувда ҳайдовчи бўлишини талаб этмайди. Бунда қасддан одам ўлдириш 
ниятида бўлган шахс электрон автомобиллардан жиноят содир этиш воситаси 
сифатида фойдаланиши мумкин. Ваҳоланки бундай мисолларни кўплаб 
учратишимиз мумкин. Шу сабабдан Ўзбекистон Республикаси Жиноят 
кодекси 97-моддасининг 2-қисмига қуйидагича ўзгартирилиши киритилиши 
мақсадга мувофиқ бўлар эди. Жавобгарликни оғирлаштирадиган ҳолатларда 
қасддан одам ўлдириш, яъни: “т) телекоммуникация тармоқларидан, 
шунингдек Интернет бутунжаҳон ахборот тармоғидан фойдаланиб содир 
етилган бўлса,” банди. 
5. Бугунги кунда мобил курилмаларни ишлатмайдиган, улар орқали 
бевосита ёзишмалар олиб бормайдиган инсон бўлмаса керак. Шу сабабдан, 
хат-ёзишмалар, телефонда сўзлашув, телеграф хабарлари ёки бошқа 
хабарларнинг сир сақланиши тартибини бузиш; хат-ёзишмалар, телефонда 
сўзлашув, телеграф хабарлари ёки бошқа хабарларнинг сир сақланиши 

---

86 
тартибини бузиш жинояти Ўзбекистон Республикаси жиноят кодексининг 
143-моддасида назарда тутилган бўлиб, унга кўра, маъмурий жазо 
қўлланилгандан кейин хат-ёзишмалар, телефонда сўзлашув, телеграф 
хабарлари ёки бошқа хабарларнинг сир сақланиши тартибини қасддан 
бузганлик учун жиноий жавобгарлик белгиланган. Бизга маълумки, ушбу 
турдаги жиноят учун маъмурий жазо қўлланилгандан кейин хат-ёзишмалар, 
телефонда сўзлашув, телеграф хабарлари ёки бошқа хабарларнинг сир 
сақланиши тартибини қасддан бузганлик учун жиноий жавобгарлик 
белгиланган. Таклиф сифатида шуни айтишимиз мумкинки, ҳар қандай 
шахсий маълумот бугунги кунда инсоннинг ор номусини белгилаб бермоқда. 
Амалиётда кўришимиз мумкинки, ижтимой тармоқ фойдаланувчилари 
ўзганинг шахсий маълумотларидан ғаразли мақсадларда фойдаланишмоқда. 
Шу сабабдан айтишимиз лозимки, биринчи бор содир этилган 
ҳуқуқбузарликнинг ўзидаёқ жиноий жавобгарлик белгиланиши мақсадга 
мувофиқ бўлар эди.  
6. Бугунги кунда мамлакатимизда ЖКнинг 169-моддаси 3-қисми “б” 
банди “компъютер тизимига рухсатсиз кириб “га доир жиноятлар кўплаб 
содир этилмоқда. Буни бартараф этиш ечими сифтида ушбу турдаги 
киберўғирлик жиноятини ЖКнинг 169-моддаси 3-қисмидан, ЖКнинг 169-