Ўзбекистон республикаси давлат геология ва минерал ресурслар қЎмитаси

1 Илова
Меҳнат муҳофазаси бўйича
ўқишларни ташкил этиш
ва билимларни текшириш
Низомига 
Кириш йўл-йўриғи (инструктажи)нинг намунавий дастури 
1. 
Корхона тўғрисида умумий маълумотлар. 
2. 
Меҳнат муҳофазаси бўйича қонунчиликнинг асосий қоидалари: 
«Меҳнат муҳофазаси тўғрисидаги» Қонуннинг умумий қоидалари. Иш вақти ва дам олиш 
вақти. Аёллар ва ёшлар меҳнатини муҳофаза қилиш. Давлат назорати, ички идоравий ва 
жамоатчилик назорати. Ишлаб чиқаришда содир бўлган бахтсиз ҳодисаларни текшириш 
тартиби. Ички меҳнат тартиби қоидалари. Имтиёзлар ва компенсациялар. 
3. 
Хавфсизлик техникаси. 
Хавфли ва зарарли ишлаб чиқариш омиллари ва улардан ҳимояланиш воситалари. 
Ишлаб чиқаришда содир бўладиган бахтсиз ҳодисалар ва касб касалликларининг асосий 
сабаблари. 
Ишлаб чиқариш асбоб-ускуналари ва ишлаб чиқариш жараёнларига МХСС стандартлари 
ва қоидаларидаги талаблар. Ишлаб чиқариш асбоб-ускуналарини эксплуатация қилишда асосий 
хавфсизлик қоидалари. 
Эҳтиёт қилувчи, сақловчи, сигнал берувчи мосламалар. Хавфсизлик ранглари ва 
белгилари. 
Инсон организмига электр токининг таъсири. Шикастланиш турлари. Ток уриши хавфини 
оширадиган шароитлар. Электрдан шикастланишни олдини оладиган асосий тадбирлар. 
Иш ўрнини ташкил этишда ва тутишда хавфсизлик талаблари. 
Ходимларни корхона ҳудудида ўзларини тутишларининг умумий қоидалари. 
4. 
Ишлаб чиқариш санитарияси. 
Ишлаб чиқариш муҳитининг санитария-гигиена омиллари. 
Меҳнат шароитларини яхшилаш бўйича асосий тадбирлар (техник ва ташкилий, 
санитария-гигиена, даволаш-профилактик). 
5. 
Ходимларни шахсий ҳимоя воситалари, уларни ишлатиш меъёрлари ва қоидалари, 
6. 
Корхонада радиация хавфсизлигини асосий талаблари. 
7. 
Корхонада ёнғин хавфсизлигини асосий талаблари. 
Ходимларни ёнғин чиққандаги харакатлари. Ёнғинни ўчириш воситаларини ишлатиш 
тартиби. 
8. 
Дала шароитларида ишлаш ва ўзини тутиш хусусиятларини характери. 
9. 
Жабрланувчига бирламчи ёрдам кўрсатиш. Участкада бахтсиз ҳодиса содир 
бўлганда ходимларни ҳаракатлари. 
10. 
Ходимни меҳнат муҳофазаси бўйича йўриқнома талабларини бузганлиги учун 
жавобгарлиги. 

---

45