Ўзбекистон республикаси ќишлоќ ва сув хўжалиги вазирлиги

Тўла бандлик - барча яроќли ресурсларни ишлаб чиќаришга жалб ќилиш ва 
фойдаланиш. 
Ишлаб чиќаришнинг тўла ћажми - бу ресурсларни самарали таќсимлаш, ёки 
ресурслар шундай ишлатилиши керакки, улар энг юќори даражада маћсулот ишлаб 
чиќариш имконини берсин. 
Маћсулот ишлаб чиќаришдаги ваќтинчалик харажатлар - бу ћар ќандай 
миќдордаги маћсулот олиш учун сарфланадиган ёки ундан воз кечиладиган бошќа 
маћсулот миќдори. 
1-топшириќ. Ишлаб чиќариш имконияти эгри чизиѓини ясаш. 
1-вазифа. Ќишлоќ хўжалиги ва фуќаролар учун техника ишлаб чиќаришнинг 
ишлаб чиќариш имкониятлар жадвали берилган. 
Ишлаб чиќариш муќобиллари 
Маћсулот тури 
А 
В 
С D Е 
Автомобиль (млн.) 0 2 4 6 8 
Трактор (млн.) 30 
27 
21 
12 
0 
а) ишлаб чиќариш имкониятлари тўѓрисидаги ушбу маълумотларни график тарзда 
ифодаланг. Эгри чизиќдаги нуќталар нимани кўрсатмоќда? Ўсиб борувчи ваќтинчалик 
харажатлар эгри чизиќда ќандай акс этади? Тушунтиринг: агар бу ваќтда иќтисодиёт С 
нуќтасида бўлса, ќўшимча равишда бир миллионта автомобил ёки ќўшимча бирлик 
трактор ишлаб чиќаришга ишлаб чиќариш харажатлари ќандай бўлади? 
2-топшириќ. Ўсиб борувчи ваќтинчалик ћаражатларни графикда тасвирлаш. 
1-вазифа. Ишлаб чиќариш воситалари ва истеъмол маћсулотлари ишлаб 
чиќаришнинг ишлаб чиќариш имкониятлари жадвали берилган. 
Ишлаб чиќариш имкониятлари (муќобиллар) 
Маћсулот турлари 
A B C D E F 
Ишлаб чиќариш воситалари 
100 95 85 70 50 0 
Истеъмол маћсулотлари 
0 100 180 240 280 300 
Тўѓри жавоб вариантини белгиланг: 
1. 
B муќобиллигига нисбатан D муќобиллиги ќуйидаги жараёнга эга: 
a. нисбатан паст суръатдаги иќтисодий ўсишга 
b. нисбатан юќори суръатли иќтисодий ўсишга 
c. истеъмолнинг ортишига 
d. марказлашган режали иќтисодиётга. 
2. 
Агар иќтисодиёт D муќобилини ишлаб чиќарса, ќўшимча 40 бирлик истеъмол 
маћсулотларининг алмаштириладиган харжатлари тахминан ќуйидагича бўлади: 

---

a. 5 бирлик ишлаб чиќариш воситаси 
b. 10 бирлик ишлаб чиќариш воситаси 
c. 15 бирлик ишлаб чиќариш воситаси 
d. 20 бирлик ишлаб чиќариш воситаси 
3. Алмаштириладиган харажатларнинг ортиши ќонуни ќуйидаги фактни кўзда тутади: 
a. кўп миќдорда ишлаб чиќариш воситалари олиш учун кўп миќдордаги истеъмол 
маћсулотларидан воз кечиш керак. 
b. кўп миќдордаги истеъмол маћсулотлари олиш учун кам миќдордаги истеъмол 
маћсулотларидан воз кечиш керак. 
c. ишлаб чиќариш воситалари истеъмол маћсулотларига ќараганда таќчил. 
d. иќтисодиёт ривожланганда ишлаб чиќариш имкониятлари эгри чизиѓи бир томонга 
силжийди. 
Жавоб: 
1-вазифа: 1-b, 2-d, 3-a 
2-вазифа. Автомобил ва буѓдой учун ишлаб чиќариш имкониятлари жадвали
Комбинация Буѓдой 
Автомобил 
A 0 7 
B 7 6 
C 13 5 
D 18 4 
E 22 3 
F 25 2 
G 27 1 
H 28 0 
1. Жадвалдаги маълумотлар асосида ишлаб чиќариш имкониятлари эгри чизиѓини 
чизинг. Буѓдой миќдорини вертикал ва автомобил миќдорини горизонтал ўќќа 
ќўйиб чиќинг. 
2. 1 тадан 7 тагача автомобил ишлаб чиќаришга кетадиган алмаштириладиган 
харажатларни кўрсатувчи ќуйидаги жадвални тўлдиринг.