Ўзбекистон республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги тошкент архитектура қурилиш университети

5. Тушунтириш ёзилмасининг тузилиши. Ҳисоб учун берилганлар: Ораёпмани ҳисоблаш ва лойиҳалаш, ёрдамчи тўсинни ҳисоблаш ва лойиҳалаш.
6. Қўшимча машғулот ва кўрсатмалар ____________________________
____________________________________________________________________
Кўп қаватли ишлаб чиқариш биносининг яхлит ораёпмасини ҳисоблаш ва лойиҳалаш

Плитанинг ҳисобий узунлигини аниқлаш учун ёрдамчи тўсиннинг кўндаланг кесим ўлчамларини қуйидагича қабул қилиб оламиз. Бизнинг вариантда асосий тўсин оралиғи l₁ = 8600mm

Плита оралиғи бош тўсинни 3 га бўлиш орқали топилади׃
𝑙_пл - плита эни; ℎ_пл - плита қалинлиги;
l_пл = = = 2766.66 мм
Яхлит плита қалинлиги׃
h_пл = ( ) * 𝒍_пл = = = 79.04 мм ≈ 8 cм

Бош тўсин баландлиги ва эни:

h_бош.т = ( ) l₁ = 830 мм ≈ 80 cм
b_бош.т = (0.3 … 0.5 ) b_бош.т = 0.5*80 = 40 cм
Бош тўсинни 80х40 см қабул қиламиз.

Ёрдамчи тўсин баландлиги ва эни:

h_ёрд.т = ( ) l₂ = = 441.66 мм = 45 cм
b_ёрд.т = ( 0.3 … 0.5 ) = 0.5*0.45 = 225 мм ≈ 25 cм
Ёрдамчи тўсинни 45х25 см қабул қиламиз

П литани ҳисоблаш ва лойиҳалаш

Яхлит ораёпма плитасини ҳисоблаш ва лойиҳалаш
Тўсинли плиталарни тенг ёйилган юклар таъсирига ҳисоблаш учун ораёпмада эни b = 100 см га тенг бўлган, бош тўсинлар бўйича йўналган тасма ажратамиз. Бу ҳолатда ёрдамчи тўсинлар плита учун таянч ролини бажаради ва плита узлуксиз статик ноаниқ система деб қаралади. Ўрта плиталар учун ёрдамчи тўсинлар қирралари орасидаги масофа қуйидагича қабул қилинади:
l_ўрта = l_пл – b_ёрд.т. = 2766.66 – 250 = 2516.66 мм = 2.5166 м

Четки плитанинг ҳисобий узунлиги:

l_0чет. = l_пл – δ – + = 2766.66 – – + = 2501.66 мм = 2.50166 м

Плитанинг 1 м² юзасига таьсир қиладиган доимий ва вақтли юкларни жадвал асосида аниқлаймиз:

Юкнинг тури	Меьёрий юк кN/м^2	Ишончлилик коэффициенти		Ҳисобий юк кN /м^2
		Юк бўйича γf	Вазифаси бўйича γn
Доимий юклар (g): 1. Плитанинг хусусий оғирлиги 𝑚1 = 𝜌1𝑥𝑉1 = 2500𝑥1𝑥1𝑥0.08	2	1.3	0.95		2.47
2. Иссиқлик ҳимоя қатлам (рубероид) 𝑚2 = 𝜌2𝑥𝑉2 = 600𝑥1𝑥1𝑥0.015	0.09	1.2	0.95		0.1026
3. Текисловчи қатлам (цемент стяжка) 𝑚3 = 𝜌3𝑥𝑉3 = 2200𝑥1𝑥1𝑥0.05	1.1	1.2	0.95		1.254
4. Керамик плитка 𝑚4 = 𝜌4𝑥𝑉4 = 2500𝑥1𝑥1𝑥0.01	0.25	1.2	0.95		0.285