Ўзбекистон республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Кўплаб бошқа паст ва ўрта даромадли мамлакатлар билан таққослаганда, Ўзбекистон оилалар ва болалар учун нисбатан сахий имтиёзларни тақдим этади, аммо бу имтиёзларнинг узоқ муддатли бўлиши эҳтимоли ва қамрови паст. Ўзбекистонда болаларни парвариш қилиш учун нафақалар, оилаларга нафақалар ва кам
таъминланганлар учун ёрдам - буларнинг барчаси қашшоқликни камайтиришга йўналтирилган схемалар бўлиб, ушбу ёрдамдан фойдаланиш имкониятига эга бўлиш учун оилалар жон бошига энг кам иш ҳақининг 52,7 фоизидан кам бўлган даромадга эга бўлиши керак (ойига 747 300 сўм ёки 72 АҚШ доллари). Бундан ташқари, ушбу схемалар меъёрга киритилган ва вақт билан белгиланади, уй хўжаликлари 12 ойга, қолган иккита схема доирасидаги ёрдамни эса 6 ойга оладилар. 14-17 ёшдаги болалар ҳам нафақа олиш ҳуқуқига эга эмаслар.
Ва ниҳоят, Ўзбекистонда ногиронлик бўйича бир нечта имтиёзлар берилган бўлса-да, ногиронлар даромадлари бўйича керакли ёрдамни олмадилар. Ногирон болалар мавжуд тизим бўйича энг паст қамровга эга бўлиб, 3-17 ёшдаги ногирон болаларнинг 52 фоизи тўғридан-тўғри ёрдам олади, 48 фоизи эса ҳали қамраб олинмаган. Шу билан бирга, меҳнатга лаёқатли ногиронлар меҳнатга лаёқатсиз бўлган тақдирдагина ногиронлик нафақасини олишлари мумкин, ва кекса одамлар ногиронлик нафақаси ўрнига қарилик пенсиясини оладилар. Солиқ ҳисобидан қарилик учун ижтимоий нафақа фақат ижтимоий суғурта пенсиясини олмайдиган ва уларга қараш учун яқин қариндошлари бўлмаган кекса одамларга берилади. Умуман олганда, амалдаги ижтимоий ҳимоя тизимига кўра, ногиронлиги бор катталар даромадларини алмаштирмоқдалар, аммо улар бошдан кечирган ногиронлик учун қўшимча харажатлар учун компенсация олишмаябди.

4.Иқтисодий инқирозга қарши ҳукуматнинг нақд пул ўтказмаси

Адолатли, шаффоф ва осон тушуниладиган молиявий рағбатлантириш тўплами Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантириш учун жуда муҳимдир. Аҳолининг аксарият қисмига нақд пул ўтказмаларини тақдим этиш орқали нафақат кўпчилик жамият аъзоларига минимал даражадаги даромад хавфсизлиги таклиф этилиши, балки уларнинг истеъмол даражаси ошиши мумкин эди. Бу мултипликатив таъсирга эга бўлар эди, чунки уй хўжаликларининг истеъмол даражасининг ошиши бозорларни сақлаб қолиш ва бизнесни қўллаб-қувватлашга ёрдам беради, бу эса ўз навбатида мамлакатнинг иқтисодий ўсиш йўқотишларини камайтиради.