Збекистон республикаси олий


Download 4.48 Mb.
bet20/57
Sana28.10.2023
Hajmi4.48 Mb.
#1728675
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   57
Bog'liq
2 5390885629582119080

T T
i e
T
e



dz .


(4.36)

Статиканинг асосий тенгламаси ва қуруқ ҳаво учун ҳолат тенгламасини ҳисобга олсак, қуйидагини ҳосил қиламиз:
dNi = 一Rq ( Ti Te ) . (4.37)


(4.37) ни Ni=0 бўлган Р1 дан Ni =N бўлган Р2 гача интеграллаймиз ва қуйидагини ҳосил қиламиз:



N = 2,3Rq (Ti Te ) lg ,


(4.38)



бу ерда N – босим Р1 ва Р2 бўлган сатҳлар орасидаги қатламнинг нотурғунлик энергияси .
Нотурғун стратификация ҳолида (Ti-Тe)>0 ёки Y>Yа ва нотурғунлик энергияси мусбат. Агар Ti<Тe бўлса, у ҳолда нотурғунлик энергияси манфий . Бу ҳолда стратификация эгри чизиғи ҳолат эгри чизиғидан ўнгроқда ётади .
Метеорологик кузатишлар ва атмосферани зондлаш натижаларини таҳлил қилишда термодинамик графиклар деб аталувчи аэрологик диаграммалар кенг қўлланилади (13-расм). Тўғри тўртбурчак шаклидаги диаграмма бланкининг абсциссалар ўқи бўйлаб ҳарорат (t。C), ординаталар ўқи бўйлаб логарифмик шкаладаги босим (lgР) жойланади . Бланкда шунингдек атмосфера ҳолатини таҳлил қилиш учун керак бўлган қуйидаги эгри чизиқлар оилалари туширилган:
- изотермалар – ордината ўқига параллел тўғри чизиқлар (-80 дан 40。 ҳароратгача 1。С оралиқда ўтказилган);
- изобаралар - абсцисса ўқига параллел тўғри чизиқлар (босимнинг 1050 дан 10 гПа қийматигача 10 гПа оралиқда ўтказилган);
- қуруқ адиабаталар – қуруқ ёки тўйинмаган нам зарранинг ҳолат эгри чизиқлари;
- нам адиабаталар – тўйинган нам ҳавонинг ҳолат эгри чизиқлари;
- изограммалар – тўйиниш ҳолатидаги сув буғи масса улушининг тенг


Б о с u м
қийматлари эгри чизиқлари;
- қатламнинг берилган ўртача ҳароратида асосий изобарик сиртлар орасидаги масофа (гп .м да);
- тўйиниш ҳолатидаги виртуал қўшимчалар .
Тўғри тўртбурчак бланклар билан бир қаторда амалиётда аэрологик диаграммаларнинг оғма бурчакли бланклари ҳам қўлланилади . Унда изотермалар оғма тўғри чизиқлардан ташкил топади .
Аэрологик диаграммалар ёрдамида атмосфера ҳолатининг қуйидаги характеристикаларини ҳисоблаш мумкин:
- термодинамик ҳароратлар (потенциал, псевдопотенциал ва бошқалар);
- конденсация сатҳи;
- нотурғунлик энергияси ва бошқалар .

13-расм . Аэрологик диаграмма .
Катта оғиш бурчакли узлуксиз чизиқлар – қуруқ адиабаталар, кичик оғиш бурчакли
чизиқлар – нам адиабаталар, пунктир чизиқлар – тўйиниш ҳолатидаги сув буғи масса
улушининг изочизиқлари .



Download 4.48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   57




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling