Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги ислом каримов номидаги тошкент давлат техника университети

Salt yurish kuchlanishi. Quyosh elementida paydo bo‘ladigan maxsimal 
kuchlanish miqdori. 

Diffuziya toki yorug‘lik tashuvchi dreyf tokini kompensatsiyalaydi. 

P – n o‘tishning qarama – qarshi qutblarida salt yurish kuchlanishi (V
oc
) 
paydo bo‘ladi. 

Bu quyosh elementi yaratishi mumkin bo‘lgan maxsimal kuchlanishdir. 
Quyosh elementining volt – amper xarakteristikasi uchun tenglama: 
J 




qV 



J
0 

exp

nkt 


1


J
sc 
(2.2) 





V
oc
ni quyosh elementi tenglamasida tokni nolga teng deb, aniqlash mumkin: 
V 

nkT 
ln

I
sc 
 

1



(2.3) 
oc 
q 




Salt yurish kuchlanishi p – n o‘tishning qarama – qarshi tomonida yig‘ilgan 
ortiqcha yorug‘lik tashuvchilar miqdoriga bog‘liq. 

Tashuvchilar soni quyidagilar bilan aniqlanadi: 
1) 
Qancha tashuvchilar ajratuvchi maydonga “ОПЗ” yetib borganligi 
bilan, ya’ni asosiy bo‘lmagan tashuvchilarning diffuzion uzunligi bilan. 
2) 
Asosiy bo‘lmagan tashuvchilar rekombinatsiyasi tezligi bilan 
aniqlanuvchi qorong‘ulik toki kattaligi bilan. 

Shunday qilib, salt yurish kuchlanishi quyosh elementida rekombinatsiya 
indikatoridir; 
kuchlanishni 
oshirish 
uchun 
mumkin 
bo‘lganicha 
rekombinatsiyadan qutilish kerak [25]. 
Qisqa tutashuv toki. Kuchlanish nolga teng bo‘lganida (yani quyosh 
elementi qisqa tutashgan bo‘lsa) quyosh elementi orqali o‘tuvchi tok. Qisqa tutashuv 
toki odatda I
sc
bilan belgilanadi. 

---

39

Qisqa tutashuv toki – quyosh elementi xosil qilishi mumkin bo‘lgan 
maxsimal tok. 
J 




qV 



J
0 

exp

nkT 


1


J
sc 
, J
sc 

J
L 
(2.4) 




