6.“Xitoy modeli”da Xitoy islohotlarining ―otasi‖ Den-Syaopin rahbarligida ―Uch qadam‖ strategiyasi, bozor iqtisodiyotining milliy kontseptsiyasi ishlab chiqildi. Bunga ko‘ra:
1)Birinchi bosqich. 1982–1989-yillarda asosiy iqtisodiy ko‘rsatkich, mamlakatning YaIM 2 marta o‘stirish ko‘zlandi.
2)Ikkinchi bosqich. 1990–1999 yillarda amalga oshirilib, 4 marta ko‘paytirish belgilandi.
3)Uchinchi bosqich. 2000–2050 yillargacha belgilanib, aholi jon boshiga YaIM 4 ming dollarga yetkazish ko‘zda tutildi.
Den Syapin siyosat sohasida oqilona yo‘l tutdi. U ―moddiy inqilob‖ oqibatlarini tugatdi. U Xitoy Kompartiyasi dusturidan ―3-jahon urushining muqarrarligi va zarurligi‖ qoidasini olib tashladi. Yadro qurolini birinchi bo‘lib ishlatmaslik majmuriyatini oldi. U ―Bir davlat va ikki siyosiy tuzum‖ dasturining asoschisi. Bir vaqtlar inglizlar bosib olgan Gonkongning Xitoyga qayta qo‘shilishi muammosini yechib ketdi. 1997 yil 1 iyulida qo‘shildi. Gonkong Buyuk Britaniyaning Osiyodagi mustamlakasi edi.
Xitoy davlati bozor iqtisodiyoti milliy kontseptsiyasiga ko‘ra: 1) mamlakat iqtisodiyotining liberallashuvi; 2) xususiylashtirish jarayoni; 3) turli mulk shakllarining paydo bo‘lishi; 4) xorijiy sarmoyalarning kirib kelishi yo‘lga qo‘yildi. Den Syapon: «mamlakat iqtisodiyotini isloh etishdan ko‘zlangan maqsad
– sotsialistik bozor iqtisodiyoti tizimini shakllantirishdir» degan edi25. Xitoy aholisi 1 300 mln. kishi.
“Janubiy Koreya modeli” 4 bosqichdan iborat bo‘ldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
