Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги гулистон давлат университети

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
ГУЛИСТОН ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ

ЭҲТИЁЖМАНД ГУРУХЛАР БИЛАН
ИЖТИМОИЙ ИШ АМАЛИЁТИ


ЎҚУВ-УСЛУБИЙ МАЖМУА


ГУЛИСТОН-2022



Мазкур ўқув-услубий мажмуа Гулистон давлат университети Кенгашининг 201__ йил “___” ________ даги “____” -сон мажлисида тасдиқланган.


Тузувчи: Шукурова С.Н. ГулДУ “МҒ, МA ва ҲТ” кафедраси ўқитувчиси


Тақризчи: Н.Темирова – ГулДУ “МҒ, МA ва ҲТ” кафедраси доценти

МУНДАРИЖА

I.

Ишсизлик: таъриф ва тасниф. Ишсизлик турлари. Ишсизлик билан боғлиқ муаммолар. Ишсизлик аҳолининг иқтисодий фаол, меҳнатга лаёқатли вакилларининг ишлаб чиқаришда қўллашда ўз ўрнини топа олмаслиги билан боғлиқ ижтимоий иқтисодий ҳодиса сифатида. Ишсизларнинг асосий гуруҳлари. Ишсизлар оилалари билан ижтимоий иш. Аҳоли бандлиги соҳасида ижтимоий иш. 8
Оила илк ижтимоий муҳит сифатида. Оила билан ижтимоий ишнинг моҳияти ва мазмуни. Ногирон болалари бўлган оилалар билан ижтимоий иш йўналишлари. Психологик муаммолар, тиббий-ижтимоий муаммолар. Ногирон фарзандлар бўлган оилаларнинг тарбия вазифалари. Ақлан заиф ногирон болалар ва уларнинг оилалари билан ижтимоий иш технологиялари. 8
3.Таълим соҳасидаги ижтимоий иш. 22
3.Таълим соҳасидаги ижтимоий иш 24
Таълим соҳасидаги ижтимоий иш қатор ҳуқуқий-меъёрий ҳужжатлар ва энг аввало РФнинг "Таълим тўғрисидаги" (1992 й.) ва "Россия Федерациясининг "Таълим тўғрисидаги" Қонунга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисидаги (Қонуннинг 1996 й. 13 январдаги янги таҳрири) "Таълим олиш ҳуқуқи" номли 2 бўлимида ("Россия Фе­дерацияси фуқароларининг таълим соҳасидаги ҳуқуқларини кафолатлаш” моддаси) Федерал қонун томонидан шундай ёзилган: 24
“...давлат фуқароларга бошланғич, умумий, асосий умумий, ўрта (тўлиқ) умумий таълим ва бошланғич касбий таълимнинг ҳаммабоп ва бепуллигини, ҳамда шунингдек агар фуқаро танлов асосидаги таълимни илк бор олаётган бўлса, давлат таълим стандартлари доирасидаги давлат муассасалари ва муниципал таълим муассасаларидаги бепул ўрта касбий ва олийгоҳни тугаллагандан кейинги касбий таълимни кафолатлайди...” (3-б.); 24
“...Ижтимоий ёрдамга мухтож фуқароларнингтаълим олиш ҳуқуқини жорий этиш мақсадида, таълим олиш даврида уларни боқиш учун сарфланадиган харажатларни давлат тўла ёки қисман ўз зиммасига олади. Бу каби ёрдам кўрсатилувчи фуқаролар тоифаси, унинг шакллари ва манбалари федерал қонун томонидан белгиланади...” (5-б.). 24
“...Юксак иқтидорга эга фуқароларнинг таълим олишига, шу жумладан уларга махсус давлат стипендиялари берилишига, шунингдек уларнинг хорижда таҳсил олишига бериладиган стипендияларини олишларига давлат ёрдам кўрсатади. Бундай стипендияларни бериш мезони ва тартиби РФ ҳукумати томонидан белгиланади...” (6-б.). 25
Ҳар қандай таълим даражасида: шахс томонидан асосий умумий таълимни (1-9 синфлар) олишда; 25
- ўрта (тўлиқ) умумий таълимни (10-11 синф) олишда; 25
- бошланғич касбий таълимни олишда; 25
- олий касбий таълимни олишда; 25
- олийгоҳни битиргандан кейинги касбий таълимни олишда зарурий ижтимоий ёрдам кўрсатилиши мумкин. 25
“Олий таълим ва олийгоҳни битиргандан кейинги таълим тўғрисида”ги (1996 й.) Федерал қонун ижтимоий иш бўйича мутахассисларга тегишли таълим даражасига эга бўлган фуқароларнинг ҳуқуқларини ҳимоялаш имконини беради. 25
Ижтимоий иш бўйича мутахассис ҳар қандай даражадаги таълим муассасаси шароитида, ҳар қандай шаклда ва бўйсунганликда фаолиятини амалга оширар экан, айнан ким ва айнан қандай сабабларга кўра ва айнан қандай ижтимоий кўмакка мухтож эканлиги; 25
- айнан қайси жиҳатдан инсон ҳуқуқи чеклаб қўйилгани тўғрисида хабардор бўлмоғи зарур. Ижтимоий иш бўйича мутахассис таълим соҳасидаги ҳуқуқи қонунга мувофиқ қўлланилмай, ва бунда фуқароларнинг қонуний талабларини қондириш имкониятлари изланилмай, уларнинг зарур манфаатларни қўлга киритиш лаёқати ноконструктив ва ижтимоий кучларга эришиш воситалари чеклаб қўйилган алоҳида шахсга эмас, балки шахслар гуруҳи ёки ҳатто бутун бир жамоага ёрдам кўрсатишига ва қўллаб-қувватлашига тўғри келади. 25
Вазият 93
Ечимнинг А варианти 93
Ечимнинг Б варианти 94
Ижтимоий ишчиларнинг роллари ва функциялари 96
1.Уйсизлик ва дарбадарликнинг юзага келиш сабаблари 151