Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети титриметрик анализ усуллари

Бир хил нормаллик эритмалар тенг миқдорда реакцияга киришадилар. Эквивалентлар қоидасига асосан, бир модданинг ҳажмини унинг концентрациясига бўлган кўпайтмаси (N₁V₁) икккинчи модданинг ҳажмини концентрациясига кўпайтмасига (N₂V₂) тенг бўлади, яни

N₁V₁=N₂V₂ (1)

Шу қоидага асосан (NV) эритмадаги модданинг миқдорини топиш мумкин.

Концентрацияси аниқ 1 н бўлган эритманинг 1 мл ҳажмида 0,001 г-экв (Э/1000) модда бўлади ёки NV мл да NV·0,001·Э модда бўлади. Демак, модда массаси (Q) унинг хажми (V) ва эритманинг нормаллиги ўртасидаги боғлиқлик қуйидагича бўлади:

(2)

Бу тенгламадан фойдаланиб, маълум ҳажм (V) ва берилган нормаллик (N) да эритма тайёрлаш учун моддадан қанча тортиб олиш кераклигини ҳисоблаш мумкин. Худди шу тарзда аниқ концентрацияли (N), маълум ҳажмда (V) эритма тайёрлаш учун қанча миқдорда (Q) модда тортиб олиш кераклигини ҳисоблаш мумкин.

Одатда анализ қилинаётган модда миқдорини топиш учун унинг г-экв ни билиш керак.

(3)

Лекин N₁ ва V₁ ларни билиш шарт эмас уларнинг ўрнига ишчи эритманинг нормаллигини N₂ ни ва ҳажми V₂ ни билиш кифоя. Ҳақиқатан, (1) ва (2) тенгламаларга асосан тенглама (3) ни ўрнига