Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қЎҚон давлат педагогика институти

1.2.Тарбия тамойиллари Тарбия тамойиллари тарбияни амалга ошириш қоидалари бўлиб, улар асосида назариялар ишлаб чиқилади ва тарбиянинг шакл метод ва воситалари амалга оширилади.
Тарбиянинг инсонпарварлик тамойили.Тарбияниинсонпарварлаштириш зарурати ҳақидаги ғоя чех педагоги Ян Амос Коменскийнинг асарларида уз ифодасини топган булиб. ХВИИИ асрдан бошлаб у турли давлат педагогларининг тадқиқотобъектига айланган. Бу ғоя ХВИИИ аерда француз мутафаккириЖан Жак Руссо ва рус педагоги Ж1. Толстойнинг эркин тарбияназарияларида, ХХ аерда инсонпарварлик психологиясида ваинсонпарварлик педагогикасида ҳам уз аксини топган.Ижтимоий педагогика нуқгаи назаридан инсонпарварлашув тамойили педагогнингўзтарбияланувчисига, унинг ривожланиш жараёнида, масъулиятли ва мустақил субъектга нисбатан муносабатда бўлиш ини кўзда тутади. Т арбиянинг инсонпарварлашув тамойилини амалга ошириш болалар,
ўсмирлар, ёшларнинг шаклланишига ижобий таъсир кўрсатади.Бу тамойилнинг амалга оширилиши натижасида:
— тарбия ижтимоийлашув обьекти бўлмиш инсон қай даражада ғайри ижтимоий қадриятларни эмас, балки ижобий меъёр ва қадриятларни ўзлаштиришини аниғутйди;
— тарбия инсон ўзини ижтимоийлашув субъекти сифатида ҳис қилиши, уз субъективлигининг намоён қилиши ва тараққий этиши учун шароит яратади;
— тарбия инсон учун жамиятга мослашув даражасини ишлаб чиқишга имконият яратади;
— тарбия инсонни турли ёш босқичларида турли хавфлар билан тўқнаш келишига йўл қуймаслиги ёки инсоннинг ижтимоийлаш ув қурбонига айланиш и эҳтимолини камайтириши мумкин.Тарбиянинг инсонпарварлашув тамойилини амалга ошириш тарбияланувчида рефлексия ва уз-узини тартибга солишни ривожлантириш га, унинг ташқи олам билан муносабатлари ни шаклланишига, ғурур ҳиссининг ошишига,жамиятда демократик ва гуманистик муносабатлар ташувчиси инсоннинг шаклланишига ижобий таъсир кўрсатади. Янада кенгроқмаънода, инсонпарварлашув тамойилининг амалга ошиши инсонлар орасидаги алоқаларнинг яхшиланишига ҳамда ижтимоий тараққиёт учун курашда инсонларнинг бирлашишига ёрдам беради. Тарбиянинг табиат билан уйғунлиги тамойили. Тарбиянинг табиат билан уйғунлиги қақидаги ғоя антик даврларда пайдо булган ва бизгача Демокрит, Афлотун, Арасту асарлари орқали етиб келган.