Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти «ИҚтисодиёт ва менежмент»


АСОСИЙ ВОСИТЛАР САМАРАДОРЛИГИНИ ДИНАМИКАСИ ТАХЛИЛИ


Download 398.69 Kb.
bet5/8
Sana17.06.2023
Hajmi398.69 Kb.
#1536112
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Туронов К. Бх-110

3. АСОСИЙ ВОСИТЛАР САМАРАДОРЛИГИНИ ДИНАМИКАСИ ТАХЛИЛИ.

Асосий воситалар динамикасини таҳлил килганда, катор йиллар давомидаги ўзгаришларга бахо берилади. Бу йиллар тоқ йиллар бўлиб, энг камида уч йил, беш йил ва етти йил бўлиши мумкин.


Қуйидаги 3-жадвал маълмотларидан фойдаланиб, «Карвон пласт» МЧЖнинг асосий воситалари самарадорлигини динамик таҳлил киламиз.


«Карвон пласт» МЧЖда асосий воситалар самарадорлигини динамикаси таҳлили
(сўм ҳисобида)

3-жадвал


Кўрсаткичлар

2015


2016


2017


2016


2015





йил

йил

йил

йидан

йидан













фарки

фарки

1.Маҳсулот ҳажми

3067423

5091257

9172528

+4081271

+6105105

2.Асосий воситаларнинг
















ўртача йиллик киймати

1634524

2168166

2259416

+91250

+624892

3.Асосий воситаларнинг
















фонд кайтими

1,88

2,35

4,06

+1,71

+2,18

4.Асосий воситаларнинг
















фонд сиғими

0,53

0,43

0,25

-0,18

-0,28

3-жадвал маълумотларидан куриниб турибдики, «Карвон пласт» МЧЖ да 2017 йилда ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми 2016 йилга нисбатан +4081271 минг сўмга ортган бўлиб, 2015 йилдагидан +6105105 минг сўмга ортган. 2017 йилда фойдаланилган асосий воситаларнинг ўртача йиллик киймати 2259416 минг сўм бўлиб, 2016 йилдагидан +91250 минг сўмга ва 2015 йилдагидан +624892 минг сўмга ортган. Асосий воситаларнинг фонд кайтими 2017 йилда 4,06 сўм бўлиб 2016 йилдагидан +1,71 сўмга, 2015 йилдагидан +2,18 сўмга ортган. Асосий воситаларнинг фонд сиғими хам уз навбатида 2017 йилда 0,25 сўм бўлиб, 2016 йилдагидан -0,18 сўмга ва 2015 йидагидан -0,28 сўмга камайган.
Хулоса килиб айтиш мумкинки, асосий воситаларнинг фонд кайтимининг йилдан йилга ортиши «Карвон пласт» МЧЖ да асосий воситалар самарадорлиги ортиб бормокда.


4. АСОСИЙ ВОСИТАЛАР САМАРАДОРЛИГИНИ ОМИЛЛИ ТАХЛИЛИ

Асосий воситалар динамикасини таҳлил килганда, машина ва ускуналар самарадорлиги динамикасини таҳлил қилиш мақсадга мувофик бўлиб, катор йиллар давомида машина ва ускуналар самарадорлигини ўзгаришларига бахо берилади.


Қуйидаги 4-жадвал маълмотларидан фойдаланиб, «Карвон пласт» МЧЖнинг машина ва ускуналар самарадорлигини динамик таҳлил киламиз.
4-жадвал

«Карвон пласт» МЧЖнинг машина ва ускуналар самарадорлигини динамикаси таҳлили

4- жадвал маълумотларидан куриниб турибдики, «Карвон пласт» МЧЖ да 2017 йилда машина ва ускунларнинг ўртача йиллик киймати 957426 минг сўм бўлиб, 2016 йилдагидан +119166 минг сўмга, 2015 йилдагидан +312082 минг сўмга ортган. Машина ва ускуналар кайтими 2017 йилда 9,58 сўм бўлиб, 2016 йилдагидан +3,51 сўмга, 2015 йилдагидан +4,83 сўмга ортган. Машина ва ускуналарнинг сиғими 2017 йилда 0,10 сўм бўлиб, 2016 йилдагидан -0,06 сўмга ва 2015 йилдагидан -0,11 сўмга камайган .


Хулоса килиб айтиш мумкинки, Машина ва ускуналар кайтимини йиллар давомида ортиши, ҳамда машина ва ускуналар сиғимининг камайиши уларнинг самарадорлигини ижобий эканлигини кўрсатади.
Асосий воситалар самарадорлигини таҳлил килганда, уларнинг ўзгаришига омиллар таъсирини куриб чикиш мақсадга мувофикдир. Натижада асосий воситалар самарадорлигини ошириш имкониятларини аниклаш билан бирга бу кўрсаткични келгусида янада яхшилаш имкониятига эгу бўлиш мумкин.
Асосий воситаларниг фонд кайтимини таҳлил қилиш учун занжирли богланиш усулидан фойдаланиш мақсадга мувофикдир. Унга кура қуйидаги формуладан фойдаланамиз:
H1 Ho
A Q = Qi - Qo = = A Qh + A Qa
Ai Ao

Қуйидаги 5-жадвал маълумотларидан фойдаланиб. «Карвон пласт» МЧЖ да асосий воситаларнинг фонд кайтимини ўзгаришига омилларнинг таъсири бахолаймиз.


«Карвон пласт» МЧЖ да асосий воситаларнинг фонд кайтимини омилли таҳлили
(сўм ҳисобида)
5-ж а д в а л

Кўрсаткичлар

2016 йил

2017 йил

Фарки
(+;-)

Маҳсулот ҳажми

5091257

9172528

+4081271

Асосий воситаларнинг ўртача йиллик










киймати

2168166

2259416

+91250

Асосий воситаларнинг фонд кайтими

2,35

4,06

+1,71

Асосий воситаларнинг фонд кайтимини










ўзгаришига маҳсулот ҳажмини










ўзгаришини таъсири

2,35

4,23

+1,88

Асосий воситаларнинг фонд кайтимини










ўзгаришига асосий воситаларнинг










ўртача йиллик кийматини ўзгаришини










таъсири

4,23

4,06

-0,17

5-жадвалдаги маълумотларни юкорда келтирилган формулаларга куйиб, омилларни ўзгаришини асосий воситаларнинг фонд кайтимига таъсири куриб чикамиз.


H1 H0 9172528 5091257
A Qh = = = 4,23 - 2,35 = +1,88
A0 A0 2168166 2168166
Демак, Асосий воситаларнинг фонд кайтими +1,88 сўмга ортишига маҳсулот ҳажмини +4081271 минг сўмга ўзгариши уз таъсирини кўрсатган.
H1 H1 9172528 9172528
A Q.v = = = 4,06 - 4,23 = -0,17
A1 A0 2259416 2168166
Асосий воситаларнинг ўртача йиллик кийматини +91250 минг сўмга ортиши асосий воситаларнинг фонд кайтимини -0,17 сўмга камайишига олиб келган. Хулоса килиб айтиш мумкинки, мавжуд асосий воситалардан тулик фойдаланиш оркали асосий воситаларнинг самарадорлигини ошириш имкониятига эга бўлиш мумкин.
Асосий воситалар самарадорлигини омилли таҳлил қилишда машина ва ускуналар самарадорлигини таҳлил қилиш керак бўлади. «Карвон пласт» МЧЖ да машина ва ускуналар самарадорлигини омилли таҳлил қилиш учун машина ва ускуналар кайтимини куриб чикишни лозим топдик.
Қуйидаги 6- жадвал маълумотларидан фойдаланиб, «Карвон пласт» МЧЖ да машина ва ускуналар самарадорлигини омилли таҳлил киламиз.
«Карвон пласт» МЧЖ да машина ва ускуналар
кайтимини омилли таҳлили
(сўм ҳисобида)

Download 398.69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling