Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги урганч давлат университети

4. Ўртача эластиклик коэфициенти ёрдамида натижага таъсир этувчи омилнинг кучига бахо берамиз.

тенгламааси учун ўртача эластиклик коэфициенти қуйидаги формула билан аниқланади:

1. 
   Буни ҳисоблашдан олдин х ва у ларнинг ҳар бирининг умумий суммаси ва ўртачасини ҳисоблаб оламиз. Бунинг учун “Маҳсулот ҳажми, минг дона” Х омил маълумотлари остидаги B14 катакчани танлаймиз. Сўнг Главная > ∑ менюсини босамиз:
   

Клавиатурадан Enter тугмасини боссак, x лар суммаси жамланади:

Худи шу каби y лар йиғиндисини ҳисоблаймиз.

2. 
   Улардан қуйига эса x ва y ларнинг ўртача қийматини ҳисоблаб чиқарамиз. Биз юқорида x ва y ларнинг ҳар бирининг суммасини ҳисобладик. Ўша суммани 12 га бўлиш йўли билан уларнинг ўртачасини ҳисоблаш мумкин. Аммо буни Excel дастурида чиқаришимиз муҳим. Excel дастурида x ларнинг ўртачасини ҳисоблаш учун B12 катакни танлаймиз ва функция дарчаси чақириш тугмасини босамиз:
   

Пайдо бўлган дарчадан СРЗНАЧ функциясини танлаймиз ва ОК тугмасини босамиз.

Пайдо бўлган дарчанинг Число1 майдонига x омил белги маълумотлари диапазонини киритамиз. Бизнинг мисолда у B2 дан B11 гача. Сўнг ОК тугмасини босамиз. Натижада x омил белгининг ўртача қийматига эга бўламиз.

У натижавий белгининг ўртача қиймати ҳам худди шу йўл билан аниқланади ёки B13 катакни танлаб, унинг ўнг қуйи қисмини сичқонча билан босган ҳолда ўнг ёндаги катакка тортиш йўли билан ҳам чиқариш мумкин.

3. 
   Бундан
   

Иқтисодий мазмуни: Шундай қилиб маҳсулот ҳажми, минг дона ва маҳсулот ишлаб чиқаришга қилинган харажатлар, млн. сўм ўртасида боғланишни таҳлил қилиш асосида бир маҳсулот ҳажми, минг донанинг 1%га ўзгариши, маҳсулот ишлаб чиқаришга қилинган харажатларнинг 0,57% ўзгаришига олиб келади