¤збекистон республикаси олий ва ¤рта махсус таълим вазирлиги

 

1.2.Fuqarolarning pensiya ta’minotini nazariy jihatlari 

   “Ijtimoiy  soha  uchun    zarur    resurslarni  davlat    qo’lida  jamlash    va  ularni   

adolatli taqsimlash  muhim.  Shu sababli  Davlat budjeti  va budjetdan  tashqari  

pul  jamg’armalarida    ijtimoiy  himoya  xarajatlarining  hissasi  katta  lozim”

1

. 

Davlat  moliyasi  tarkibida  alohida  o’rinni  egallaydigan  budjetdan  tashqari 

fondlar  mustaqil  yuridik  shaxs  huquqiga  ega,  hukumat  organlari  qabul  qilgan 

qonun doirasida tashkil etiladi va boshqariladi. 

      Iqtisodiyotni  yuksaltirish,  zamonaviy  texnika  va  texnologiyalar  bilan 

jihozlangan  yangi  korxonalarni  barpo  etish  va  rekonstruktsiya  qilish  uchun 

xorijiy  sarmoyalarni  jalb  qilish,  kichik  biznes  va  xususiy  tadbirkorlikni 

kengaytirish,  ijtimoiy  xizmat  ko’rsatish  sohasini  rivojlantirish  nechog’liq  katta, 

hal qiluvchi ahamiyatga ega ekanini kimgadir isbot qilib berishga hojat yo’q. Bu 

avvalambor,  davlat  tomonidan  ta’lim  va  sog’liqni  saqlash,  fan,  madaniyat 

sohalariga  yanada  e’tibor  berish,  aholi  bandligi,  budjet  tashkilotlarida  ish  haqi, 

pensiya  va  daromadlarini  oshirish,  bu  oxir-oqibatda  respublikamiz  mintaqalari, 

shahar va tumanlarimizdagi eng muhim ijtimoiy muammolarni echish demakdir.    

      Fuqarolarning  ijtimoiy  himoyasi  O’zbekiston  Respublikasi  Konstituttsiyada 

belgilab  berilgan  eng  muhim  huquqi  –  pensiya  ta’minoti  huquqi  bilan 

                                                           

1

Voxabov  A.  Bozor  munosabatlariga  o’tish    bosqichida  ko’p  ukladli    iktisodiyot  va  uning    takroran  hosil  

bo’lishi. Monografiya. -T.: «Moliya». 2002. –B.143. 

---

 

22 

 

mustahkam  bog’liq.  Davlat  pensiyalarining  turli  xillarini  olish  huquqiga  ega 

bo’lgan fuqarolarga ularning o’zlari tanlagan bitta pensiya tayinlanadi”

1

.  

       Mehnatda mayiblanganlik yoki kasb kasalligiga chalinganlik oqibatida vafot 

etgan  boquvchining  oilasiga,  shuningdek  marhum  pensionerning  oilasiga 

pensiya boquvchining ish stajidan qat’i nazar tayinlanadi. Ijtimoiy yo’naltirilgan  

bozor  iqtisodiyotida  ijtimoiy  adolat  va  ijtimoiy    himoya  tizimi  tamoyillari  

asosida  ijtimoiy  siyosat  amalga  oshiriladi.  Jamiyatni  rivojlanishida  ijtimoiy 

tenglik,  ijtimoiy  kafolatlarni  ta’minlash  aholi  turmush  darajasini  oshirish  kabi 

vazifalar bajariladi.