Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистон Республикаси бандлик ва меҳнат мунасобатлар

X авлод бу 1963-1979 йй. Туғилганлар - иксерлар, xers, 13чи авлод, 
номаълум авлод. Бу карьерасини бошқача кўрсатмаларга мувофиқ йўлга 
қўядиган менежерлар янги авлоди. Бу авлод учун асосий қадриятлар 
ўзгаришлар, танлов имконияти, глобал ахборотлардан хабардорлик, техник 
саводхонлик, индивидуализм, бутун ҳаёти давомида ўқишга интилиш, 
қарашлар норасмийлиги, қўрқув ва ҳис-туғулар излаш, прагматизм, ўзидан 
умид қилиш, жинслар тенг ҳуқуқлилиги ҳисобланади. Евгения Шамис ва 
бошқа экспертлар X авлодни «бўйнида калити бор болалар» деб атайди. Улар 
ота-оналари кўп ва узоқ ишлаган оилаларда катта бўлган. Шу сабабли 
мустақиллик – уларга болаликдан сингиб келган хислатдир. Ўзини кўрсатиш, 
бу мустақилликни намоён этиш бу одамлар учун карьерада ҳам муҳим. X 
авлод ваиллари фикрлаш кенглиги ва ижод учун майдон берадиган ишлар 
билан жон деб шуғулланади. Агар уларга бундай имконият берилмаса, ушбу 
авлод вакиллари қизиқишни йўқотади. Бундай одамлар учун доимо танлов 
имконига, кўз олдида очиқ истиқболларга эга бўлиш муҳимдир. Моддий 
манфаатдорлик масаласи ҳам катта аҳамиятга эга. Уларни бошқариш бир 
вақтнинг ўзида қийин ва қизиқарлидир. Моҳиятан, улар оригинал ғоя ва 
ностандарт фикрлаш асосий эътиборга эга бўлган даврнинг боши 
саналадилар. 

---

Социолог Вера Семенованинг сўзларига кўра, айнан Х авлод олдинги 
ва кейинги авлодларга нисбатан юқори даражада рефлексия ва ноёб 
мослашиш тажрибаси билан ажралиб туради. Унинг ўзи, социологларнинг 
фикрига кўра, энг юқори маълумотга эга: меҳнат бозорида рақобатга 
киришар экан, ушбу авлод вакиллари омон қолиш учун асосий ресурслар - 
билим ва соғлиқ эканлигини тез англадилар. 
Х авлод вакиллари ўзларининг иш жойларида "бизнинг бутун ҳаётимиз 
- кураш" тамойилига асосланади. Шунинг учун улардан ортиқча 
инсонпарварликни кутмаслик керак – масалан, ундан олдинги Бумерлар 
авлоди уларни раҳбарлик лавозимларидан анча агрессив равишда бўшатиб 
юборган "икслар" фаоллигини бошидан кечирган. Аммо, шу билан бирга, 
«икслар» шахслараро муносабатларнинг амалий фойдалари ҳақида 
унутмайди ва шунинг учун корпоратив маданият ва жамоани 
шакллантиришга катта эътибор беради. 
Иш жойида кўпинча ёшлар ва каттароқ ёшдаги ходимлар ўртасида 
низолар келиб чиқади. Катта ёшдагилар жамоасига қўшилган янги ёш 
ходимлар кўпинча низоли вазиятга тушиб қолишади. Ёш ходимлар янада 
иштиёқли ва ишга лаёқатлилик даражаси юқори бўлиб, ҳатто иш жадвалига 
озгина риоя қилмаслик низоларга олиб келиши мумкин. 
Y авлод - миллениаллар (Y авлоди, next авлод, «тармоқ» авлоди, эхо-
бумерлар) – 1983 йилдан кейин туғилган, янги минг йилликни ёш пайтида 
қаршилаган, энг аввало, рақамли технологияларга чуқур жалб қилинганлик 
билан тавсифланадиган авлод. Улар кўп жиҳатдан илгари бошланган 
ишларни давом эттирдилар. Фуқаролик бурч ва ахлоқ каби тушунчалар ушбу 
гуруҳнинг қадриятлар тизимида аллақачон мавжуд. Шу билан бирга, 
психологлар Y авлодида орасида анча соддалик ҳамда ва ўз омадлари ва 
муваффақиятларига ишончини таъкидлайдилар. Дарҳол мукофотлаш 
биринчи ўринга чиқиб олади. Бу одамларни узоқ келажакка қизиқтириш 
жуда қийин, чунки агар бу ерда бўлмаса, бошқа жойда улар бугунги кунда 
ўзларининг ноёблигини қўллаш имкониятига эга бўладилар. Жамиятда бу 
авлод вакиллари кўпинча глобал тармоқ қурбонлари деб аталади, катталар 
уларнинг фикрига кўра, ҳаддан ташқари очиқликларига ҳайрон бўлишади. 
Одамлар ўз ташвишлари ва шахсий тажрибалари ҳақида иложи борича 
очиқчасига ёзадиган Интернетдаги «livejournal»нинг пайдо бўлиши катта 
ёшдагиларни ҳайратда қолдиради. 

---

Y авлоди, ёки Миллениум авлоди – бу 1981 йилдан 2003 йилгача 
бўлган даврда туғилганлар ҳисобланади. Турли мамлакатларда сиёсий, 
иқтисодий, ижтимоий шароитлардан келиб чиқиб, бу авлод учун ҳисобот 
санаси ўзгаради. 
«Игреклар» психологик қулайликни, жумладан, иш жойида, жуда 
қадрлайдилар. Y авлоди «иссиқхона» шароитларида ўсган: уларда доим 
овқат, ўйинчоқ, пул бўлган. Миллениаллар уларнинг барча хоҳиш-истаклари
бажарилиши кўникиб қолган, улар бироз идеалистик ва ҳатто амалиётдан 
бироз йироқ, лекин энг ачинарлиси, улар ўзгараётган дунёга яхши 
мослашмаган. 
Y авлоди кўпинча ўз иқтидорини очиб бера олмайди – уларга 
тажрибали мураббий керак. 
"Игреклар" кўпинча "алданган умидлар авлоди" деб номланади: улар 
ҳаётдан ўттиз ёшга тўлганда эришганидан кўпроқ нарсани кутишган. Улар 
жамоа ҳаётида иштирок этишнинг юқорилиги билан ажралиб туради. 
Улар, айниқса, иш жойида ва оила даврасида қайта алоқа ва 
маълумотларнинг етишмаслигидан шикоят қиладилар. Уларга нюанслар 
керак, улар яна нималар устида ишлаш кераклигини тушунишни истайдилар, 
ҳамма нарса шундоқ ҳам яхши бўлган жойда улар бошдан кечирганлари 
билан бўлишишлари жуда муҳимдир. 
Баъзи психологлар Y авлод вакилларини "электрон одамлар" деб 
асосли равишда аташади: уларнинг кўпчилигида мобил телефонлар учун бир 
нечта СИМ-карталар, бир нечта электрон почта манзиллари, бир нечта 
пластик карталар мавжуд.