Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистон Республикаси бандлик ва меҳнат мунасобатлар


-расм. Мослашувчанлик/мувофиқлик модели


Download 6.56 Mb.
Pdf ko'rish
bet99/230
Sana12.11.2023
Hajmi6.56 Mb.
#1767963
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   230
Bog'liq
ИНСОН РЕСУРСЛАРИНИ БОШҚАРИШ

6.6-расм. Мослашувчанлик/мувофиқлик модели 
Стратегияга 
қаратилган 
ходимлар 
амалий 
хулқ-атвори 
Стратегияга 
қаратилган 
амалий 
кўникмалар 
Стратегияга 
қаратилган 
инсон 
ресурслари 
амалиёти 
амалий 
йўналишлари 
Стратегияга 
қаратилган 
инсон 
ресурслари 
амалиёти 
режа 
йўналишлари 
Стратегияга 
қаратилган 
ходимлар 
кутилаётган 
кўникмалари 
ва хулқ-атвори 
мувофиқлик 
Миссия 
Мақсадлар 
Страгетик 
танлов 
Компания иш 
самарадорлиги 
Ходимлар 
амалдаги 
мослашувчан 
хулқ-атвори 
Ходимлар 
амалдаги 
мослашувчан 
кўникмалари 
Мослашувчан
ликка 
қаратилган 
амалий 
амалиёт 
Мослашувч
анликка 
қаратилган 
режа 
амалиёти
Мослашувчанлик
ка қаратилган 
ходимлар 
кутилаётган 
кўникмалари ва 
хулқ-атвори 
Ички кучли 
ва кучсиз 
томонлар 
Ташқи
таҳдид ва 
имкониятлар 
мослашувчанлик 


Ташкилий ва кадрлар стратегияси мувофиқлигини таъминлаш матрица 
қуриш йўлини кичрайтириш даражасида амалга оширилади, унда 
ишбилармонлик стратегиясининг ҳар бир элементи учун персонални 
бошқариш стратегиясининг асосий элементи аниқланади (6.4-жадвал). 
6.4-жадвал 
Ишбилармонлик стратегияси ва кадрлар стратегиясини «боғлаш» 
концептуал усули 
Бозор 
ривожланиши 
Маҳсулот 
ривожланиши 
Янги 
технологиялардан 
фойдаланиш 
Қўшиб 
олиш/тугатиш 
Ташкил қилиш 
Ресурслар билан 
таъминлаш 
Самарадорликни 
бошқариш 
Мукофотлаш 
Меҳнат 
муносабатлари 
Тадбиркорлик стратегиясининг персонални бошқариш стратегияси ҳар 
хил томонлари билан боғлиқлиги 6.5-жадвалда кўрсатлган. 
6.5-жадвал 
Кадрлар стратегияси ва тадбиркорлик стратегиясини «боғлаш» 
Тадбиркорлик 
стратегияси 
Кадрлар стратегияси (ПБ стратегияси) 
Ресурслар билан 
таъминлаш 
Инсон ресурсларини 
ривожлантириш 
Мукофотлаш 
Инновациялар 
воситасида 
рақобатли 
устунликка 
эришиш
Инновацион 
ҳаракатларга мойил ва 
инновациялар соҳасида 
яхши хизмат кўрсатган 
юқори 
малакали 
ходимларни 
жалб 
қилиш ва ушлаб қолиш 
Стратегик 
қобилиятни 
ривожлантириш 
ва 
инновацион хислатларни 
ошириш учун имтиёзлар 
ва 
шарт-шароитларни 
таъминлаш 
Молиявий 
стмулларни 
таъминлаш 
ва 
муваффақиятли 
инновациялар 
учун 
мукофотлаш 
Сифат 
воситасида 
рақобатли 
устунликка 
эришиш 
Истеъмолчиларга 
хизмат кўрсатишнинг 
сифати 
ва 
юқори 
даражасини таъминлай 
оладиган 
одамларни 
қабул 
қилиш 
учун 
мураккаб 
танлов 
тартиб-таомилларидан 
фойдаланиш 
Ихтисослаштирилган 
ўқув курси ёрдамида 
истеъмолчи 
ҳақида 
ғамхўрлик қилиш ва 
умумий сифатга эришиш 
соҳасидаги 
ташаббусларни қўллаб-
қувватлаш ва таълим 
олувчи 
ташкилот 
ривожланишини 
рағбатлантириш 
Ҳақ тўлашнинг 
истеъмолчиларга 
хизмат кўрсатиш 
юқори 
стандартларига 
эришиш 
ва 
натижалар 
сифати 
билан 
боғлиқлиги 
Харажатларда 
етакчилик 
Бандликнинг асосий ва 
периферик 
Меҳнат унумдорлигини 
оширишга 
қаратилган 
Нархлар 
ва 
сифатнинг 


воситасида 
рақобатли 
устунликка 
эришиш
структураларини 
ривожлантириш; 
қўшимча 
қиймат 
яратишга 
қодир 
одамларни 
жалб 
қилиш; ушбу жараённи 
инсоний 
нуқтаи 
назардан қисқартириш, 
режалаштириш 
ва 
бошқариш 
машғулотлар 
ўтказиш; 
бизнеснинг 
бевосита 
эҳтиёжлари 
билан 
чамбарчас боғлиқ бўлган 
ва 
самарадорликни 
сезиларли 
даражада 
ошириш 
жараёнини 
бошлаши мумкин бўлган 
"аниқ 
муддатида" 
усулида 
машғулот 
ўтказиш 
мақбул 
нисбатини 
таъминлаш 
ва 
кераксиз 
харажатларнинг 
олдини 
олиш 
учун 
барча 
меҳнатга 
ҳақ 
тўлаш 
тизимларини 
қайта 
кўриб 
чиқиш 
Сифат 
жиҳатидан 
рақобатчиларн
инг 
ходимларидан 
яхшироқ 
бўлган 
одамлардан 
фойдаланиш 
воситасида 
рақобатли 
устунликка 
эришиш 
Ташкилот учун талаб 
қилинган 
махсус 
қобилиятларни 
батафсил таҳлил қилиш 
асосида ишга ёллаш ва 
танлаш 
мураккаб 
тартиб-таомилларидан 
фойдаланиш 
Самарадорликни 
бошқариш жараёнининг 
бир 
қисми 
сифатида 
персонал 
ривожлантириш 
режаларидан 
фойдаланиш 
оркали 
ўзини-ўзи бошқарадиган 
ўқитишни 
рағбатлантириш; 
ташкилий 
ўқитиш 
жараёнини 
ривожлантириш 
Компетенциялар 
ва 
кўникмалар 
билан 
боғлиқ 
моддий 
ва 
номоддий 
мукофотлаш 
сифатида 
қўллаш 
имконини 
бериши 
учун 
самарадорликни 
бошқариш 
жараёнини 
ишлаб 
чиқиш; 
меҳнатга 
ҳақ 
тўлаш рақобатли 
даражасига 
эришиш 
Ташкилотнинг 
ташқи 
муҳитидаги 
фарқлар 
мослашувчанлик/ 
мувофиқлик стратегиясига таъсир қилади. Барқарор ва башорат қилинадиган 
муҳитда энг яхши стратегия - бу чекланган доирадаги маҳорат ва 
кўникмаларга эга бўлган ходимларни ривожлантириш (ёки одамларда 
доимий кўникмаларни сақлаб қолиш) бўлади. Динамик ривожланаётган ва 
олдиндан айтиб бўлмайдиган шароитда компаниялар турли хил 
кўникмаларга эга одамлардан инсон капитали захирасини яратадиган инсон 
ресурсларининг органик тизимини ишлаб чиқиши мумкин (6.7-расм). 
Бугунги кунда одамлар тобора шунчаки ўзича ҳаракат қилаётган 
шахслар сифатида эмас, балки ихтиёрий равишда бирлашган умумий жамоа 
сифатида кўриб чиқилмоқда. 
Ўтган асрнинг ўрталарида ташкилотнинг иш муҳитида устун бўлган 
ходимлар билан ишлаш тартиб-қоидаларини қатъий тартибга солинадиган 
иш берувчилар ва ёлланма ходимлар ўртасидаги қарама-қарши муносабатлар 
кичик ишчи гуруҳлари мижозларни қондириш ва касбий тайёргарликка асос 
бўладиган ҳамкорлик муҳити билан алмаштирилди 


Бизнес мақсадларига кўпроқ эътибор қаратила бошлади ва персонални 
ушбу мақсадларга эришиш учун жалб қилиш жараёни иккинчи муҳим қадам 
бўлди. Марказлаштириш долзарблигини йўқотади, ташкилий иерархик 
тузилмаларнинг сезиларли табақаланиши мавжуд, жавобгарлик ишчи 
гуруҳлари раҳбарларига юклатилган. Шу билан бирга, тижорат 
ташкилотларининг ташқи муҳити рақобатдош бўлиб бормоқда. 
6.7-расм. Ривожланаётган ташкилот кадрлар стратегиясининг 
устуворликлари 
Муваффақиятли фаолият олиб бораётган компаниялар мижозлар билан 
узоқ муддатли муносабатларни йўлга қўядилар, бутун ташкилотни мижозлар 
эҳтиёжларини тушунишга, шунингдек, юқори сифат, ишончлилик ва 
хизматларни таъминлашга қаратадилар. Бу нарсаларнинг мижоз нуқтаи 
Корхонани 
ривожлантириш 
стратегияси, молиявий 
соғломлаштириш режаси 
Назорат (ташкилий-
кадрлар аудити, SWOT-
таҳлил, ташкилотни ҳис 
этиш) 
Персонални 
бошқариш 
стратегияси 
Ташкилий 
маданиятни 
ўзгартириш ва 
ривожлантириш
Ишлаб чиқариш ва 
бошқарув ташкилий 
структурасини 
оптималлаштириш 
Персонал сони ва касбий-
малакавий структурасини 
оптималлаштириш 
Меҳнат 
унумдорлигини 
бошқариш
Персонални 
ривожланти
риш
Персонални 
ижтимоий-психологик 
қўллаб-қувватлаш, 
низоларни бошқариш
Персонал ишга 
олиш ва ишдан 
бўшатиш 
Персонал меҳнат
мотивациясини 
бошқариш
Персонал 
ишбилармонл
игини баҳолаш
Коммуника
ция сиёсати 
Ташқи муҳитда 
корхона имиджи 


назаридан ва барча фаолият турларида, шу жумладан тадқиқотлар, 
муҳандислик, ишлаб чиқариш, молия, савдо ва маркетинг соҳаларида ҳисобга 
олинишини англатади. Ушбу ёндашувнинг самарадорлигини «МакКинзи и 
Компания» фирмаси томонидан ўтказилган машинасозлик саноатидаги 
муваффақият сабабларини аниқлаш учун ўтказилган сўров натижаларига 
кўра баҳолаш мумкин, бу эса "комбинацияланган функцияларга эга 
жамоалар" каби омиллар, таъминотнинг ягона манбасидан фойдаланиш ва 
гуруҳ асосида ишлашни, заиф компаниялардан энг яхши натижаларга эга 
бўлган таниқли компанияларни ажратиб кўрсатди. Бундан ташқари, 
кейинчалик ўтказилган сўров натижаларига кўра, етакчиларни ортда 
қолишини ажратиб турадиган йўналиш бу уларнинг истеъмолчилар ва 
етказиб берувчилар билан муносабатлари ҳисобланади. Бугунги кунда 
компаниянинг таъминотини яхшилаш ва янги сотиш бозорларини аниқлаш 
учун этакчилар ўз мижозларининг эҳтиёжларига эътибор қаратмоқдалар. 
Бироқ нафақат мижозлар, балки стейкхолдерлар (ингл. stakeholder – 
манфаатдор томон, алоқадор томон) ҳам аҳамиятга эга бўлади (6.8-расм). 

Download 6.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   230




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling