Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги фарғона политехника институти
Download 0.55 Mb. Pdf ko'rish
|
jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi predmetlari
- Bu sahifa navigatsiya:
- To’rtinchi davr
Uchinchi davr - jismoniy tarbiya haqidagi nazariy bilimlarni
intensiv to’planishi. Uyg’onish davridan XIX asrning oxirigacha bo’lgan davrni o’z ichiga oladi. Inson tarbiyasi, uni o’qitish, davolash haqidagi fanning rivojlanishi, faylasuflar, padagog va vrachlarning jismoniy tarbiya muammolariga e’tibor qila boshlashlari davri, jismoniy tarbiyaning moxiyati haqidagi falsafiy, padagogik va tibbiy ma’lumotlarning, bilimlarning vujudga kela boshlagan davri. Bu ma’lumotlar hali turlicha edi, chunki ko’pincha o’sha davrda mustaqilroq sanalgan filosofiya, pedagogika, meditsina, fanlari tarkibida voyaga yetar edi. Yo’l- yo’lakay, ammo zarur bo’lgan darajada bunday ilmiy fanlarning vaqtlari ko’pincha o’z muammolarini jismoniy tarbiyanning rolini hisobga olmay hal qilish mumkin emasligini tushuna boshladilar. Yangilanish davridayoq pedagog-gumanistlar va xayoliy sotsialistlar jismoniy tarbiyaga bir butun tarbiyaning majburiy qismlardan biri deb qaray boshladilar. Jumladan, shvetsariyalik demokrat, pedagog M.G. Pestalokki tomonidan (1746-1827) bolalar harakat qobiliyatini rivojlantirish uchun tuzilgan jismoniy mashqlar tizimini yaratishdan bo’ganlar (sustav naya) gimnastikasi umumiy pedagogika nazariyasi ichida alohida o’rinni egallaydi. XVIII asrda anatomlar tomonidan jismoniy mashqlar "biomexanikasi" bo’yicha izlanishlar olib borildi, XIX asrda esa jismoniy tarbiya haqida ilmiy nazariy ishlar vujudga keldi.Jamiyat hayotida jismoniy tarbiyaning roli, tarbiyani s i n f i y xarakterga ega ekanligi ilmiy asoslandi. Tarbiyaning mazmuni ochildi va unda jismoniy "tarbiyaning o’rni aniqlandi hamda shaxsni har tomonlama rivojlantkrish
yo’llari belgilandi.Aynan shu davrda jismoniy tarbiya nazariyasiga asos solindi deb hisobga olinib, shu soha bo’yicha ilmiy farazlar va bilimlar to’planishi orqali mustaqil fan sifatida ajralib chiqdi. To’rtinchi davr - XIX asrning oxiridan ilmiy va o’quv fani sifatida jismoniy tarbiyaning nazariyasi va metodikasi shakllana bordi. Bu davrning harakterli tomoni shundaki, fan sifatida jismoniy tarbiya jamiyat hayotining boshqa jabhalariga ham ta’sir ko’rsata boshladi. Jismoniy tarbiya sohasi nazariyasi olimlaridan biri Petr Fransevich Lesgaft (1837-1909) o’zining tarix, anatomiya, pedagogika, antropologiya, jismoniy tarbiya metodikasiga oid asarlari bilan hozirgi zamon jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi mustaqil ilmiy nazariy va o’quv fani (predmeti) ekanligini ilmiy - amaliy isbotladi.
Download 0.55 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling