Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта

real pul zaxiralari \u003d M / R.

Shunday qilib, bu ko'rsatkich boshqa narsa emas nominal boylikning haqiqiy xarid qobiliyati belgilangan nominal qiymatiga ega bo'lgan pul mablag'lari (pul mablag'lari aktivlari) va qimmatli qog'ozlarda (naqd bo'lmagan moliyaviy aktivlar, ya'ni aktsiyalar va obligatsiyalar) ham ifodalanishi mumkin bo'lgan shaxs. Narxlar darajasining o'sishi bilan nominal boylikning sotib olish qobiliyati pasayadi, ya'ni tovarlar va xizmatlarni nominal pul zaxiralarining bir xil miqdoriga sotib olish imkoniyati kamayadi.

Pigou effekti quyidagicha: agar narx darajasi ko'tarilsa, real pul zaxiralari (real boylik) qiymati kamayadi va odamlar avvalgiga nisbatan nisbatan kambag'al bo'lib, iste'molni kamaytiradilar va iste'mol (iste'mol talabi) yalpi talabning bir qismi bo'lganligi sababli kamayadi va kamayadi. yalpi talabning qiymati;

2) foizlar ta'siri, yoki keyns effekti. Uning mohiyati quyidagicha: agar narx darajasi ko'tarilsa, unda pulga talab oshadi, chunki odamlar qimmatroq tovarlarni sotib olishlari uchun ko'proq pul talab qiladi. Odamlar bankdagi hisobvaraqlardan pul olishadi, banklarning kredit berish qobiliyati pasayadi, kredit resurslari qimmatlashmoqda, shuning uchun pulning "narxi" (kredit narxi), ya'ni foiz stavkasi o'smoqda. Va ssudalar asosan firmalar tomonidan investitsiya tovarlarini sotib olish uchun foydalanganligi sababli, kredit qiymatining oshishi yalpi talabning bir qismi bo'lgan investitsion talabning pasayishiga olib keladi va shu sababli yalpi talabning qiymati pasayadi.

Bundan tashqari, foiz stavkasining oshishi iste'mol xarajatlarini kamaytiradi: bir tomondan, nafaqat firmalar kredit oladi, balki uy xo'jaliklari (iste'mol kreditlari), ayniqsa, uzoq muddat foydalaniladigan tovarlarni sotib olish va ularning narxini oshirish iste'mol talabining pasayishiga olib keladi, boshqa tomondan esa, Foiz stavkasining o'sishi, hozirda omonatlarga yuqori daromadlar to'lanishini anglatadi, bu esa uy xo'jaliklarini o'z jamg'armalarini ko'paytirishga va iste'mol xarajatlarini kamaytirishga undaydi. Shunday qilib, yalpi talabning qiymati yanada pasayadi;

3) importni xarid qilish samarasi (aniq eksport samarasi) yoki mandell-Fleming effekti: agar narx darajasi ko'tarilsa, u holda bu mamlakatning tovarlari chet elliklar uchun nisbatan qimmatroq bo'ladi va shuning uchun eksport kamayadi. O'z navbatida, import qilinadigan tovarlar ma'lum bir mamlakat fuqarolari uchun nisbatan arzonlashadi, shuning uchun import o'smoqda. Natijada, sof eksport pasaymoqda va ular yalpi talabning bir qismi bo'lganligi sababli, yalpi talab pasaymoqda.

Uch holatda ham, narx darajasi va yalpi talab qiymati o'rtasidagi bog'liqlik teskari, demak, yalpi talab egri chizig'i (egri AD) salbiy qiyalikka ega bo'lishi kerak.

Ushbu uchta ta'sir samarani ko'rsatadi. narx omillari (narxning umumiy darajasidagi o'zgarishlar) qiymati umumiy talab va harakatga turtki bo'ylab yalpi talab egri chizig'i. Narxi yo'q omillar ta'sir qiladi o'zim yalpi talab. Bu shuni anglatadiki, jami talabning qiymati har qanday narx darajasida teng ravishda o'zgaradi, bu esa o'z navbatida aniqlanadi siljish egri AD. Agar yalpi talab narxsiz omillar ta'siri ostida oshsa, egri chiziq AD o'ng tomonga siljiydi, agar u shartnoma tuzsa, u holda chapga siljiydi.

Jami talabning narxning o'zgarishi omillari umumiy xarajatlar qiymatiga ta'sir qiluvchi barcha omillarni o'z ichiga oladi:

1) iste'molchilarning umumiy xarajatlariga ta'sir qiluvchi omillar, masalan:

va) farovonlik darajasi (W) Farovonlik darajasi, ya'ni boylik qiymati qanchalik yuqori bo'lsa, iste'molchi qancha ko'p xarajat qilsa va jami talab shuncha ko'p bo'lsa - egri AD o'ngga siljiydi. Qarama-qarshi holatda, u chapga siljiydi;

b) joriy daromad darajasi (Yd) Daromadning o'sishi iste'molning ko'payishiga va natijada yalpi talabning o'sishiga olib keladi (egri chiziqda siljish mavjud AD O'ngga);

Davlat xaridlarining oshishi yalpi talabni oshiradi (egri siljish) AD o'ng), va ularning pasayishi - kamayadi;

4) sof eksportga ta'sir etuvchi omillar, masalan:

va) va boshqa mamlakatlarda milliy daromad (Yulduzli) Xorijiy sektorda YaIM va YaIMning o'sishi ma'lum bir mamlakatning tovarlari va xizmatlariga talabning o'sishiga va natijada uning eksporti o'sishiga va natijada sof eksportning o'sishiga, yalpi talabning oshishiga olib keladi (egri siljish) AD O'ngga);

b) yalpi milliy mahsulot va ma'lum bir mamlakatda milliy daromad (Ydomestic) Agar biron bir mamlakatda YaIM va ND o'ssa, unda uning iqtisodiy agentlari boshqa mamlakatlarning tovarlari va xizmatlariga (tashqi sektor) ko'proq talabni ko'rsata boshlaydilar, bu esa importning o'sishiga va natijada ushbu mamlakatda yalpi talabning qisqarishiga olib keladi (egri chiziq). AD chapga siljiydi);

ichida) milliy valyuta kursi (e) Ayirboshlash kursi - bu milliy valyutaning boshqa (yoki boshqa) mamlakatning pul birligidagi narxi, ya'ni ma'lum bir mamlakatning bitta pul birligi uchun olinishi mumkin bo'lgan xorijiy valyutaning miqdori. Milliy valyuta kursining o'sishi sof eksportni pasaytiradi va yalpi talabning pasayishiga olib keladi (egri siljish) AD Chapga).

Yalpi talabning o'zgarishi narxning no omili sifatida kursning o'zgarishi natijasida egri chiziqni siljitadigan sof eksportning o'zgarishi AD, jami talabning qiymatini o'zgartiradigan va egri chizig'i bo'ylab harakatlanishni belgilaydigan narx omilining ta'siri natijasida (ya'ni narx darajasining o'zgarishi) sof eksportning o'zgarishi bo'lgan import xaridlari ta'siridan farq qilish kerak. AD.

Yalpi talabga ta'sir qiluvchi va egri siljishni tushunadigan narx bo'lmagan omillar ADamalga oshirmoqdalar pul omillari. Buning sababi egri chiziq AD pulning miqdoriy nazariyasi tenglamasidan olinishi mumkin (bu ham deyiladi) almashinuv tenglamasi, yoki fisher tenglamasi - XVIII asrda paydo bo'lgan pulning miqdoriy nazariyasidan kelib chiqadigan xulosa uchun matematik formulani taklif etgan taniqli amerikalik iqtisodchi Irving Fisher sharafiga. D. Xum va keyinchalik D. Rikardo, J. - B. Say, A. Marshall va boshqalar asarlarida rivojlangan:

qayerda M muomaladagi pulning og'irligi (miqdori); V - pul muomalasi darajasi (yiliga o'rtacha bitta pul birligi bajaradigan burilishlar sonini yoki o'rtacha yiliga bitta pul birligi xizmat ko'rsatadigan bitimlar sonini ko'rsatadigan qiymat); P - iqtisodiyotdagi narxlar darajasi (YaIM deflyatori); Y - real YaIM.

Ushbu tenglamadan biz YaIM va narx darajasi o'rtasidagi teskari aloqani olamiz: