Alohida shartnomalar asosida yetkazib beriluvchi ma'lum bir tovar turi va
xizmat narxlari aynan shu xildagi tovar turi va xizmat narxlarining jahon
bozoridagi darajasidan farq qilishi mumkin. Bu holat tovarning o'ziga xos sifat
belgilari, tovari yuklash va to'lovi, yuklangan turkumning (partiyasi) hajmi. har
ikki tomon munosabatlarining xarakteri bilan bog'liq holda tuzilgan shartnomaning
o'ziga xos talablari bilan izohlanadi.
Xalqaro savdoda narxlar turlarining ko'pligi shart-sharoitlarning har xil
ekanligini aks ettiradi. mana shunday sharoitda oldi-sotdi aktlari tuziladi.
Kuzatuvlar jahon narxining o'zgarib turish tendentsiyasi ana shu shart-sharoitlarga
ham bog'liq ekanligini ko'rsatadi. Tovarlarning o'zgaruvchan narxini aniqlash tovar
sifatining doimiyligini, bir xil sharoitdagi yuklash va to'lovlaring taqqoslab
ko'rishni talab qiladi. Shuning uchun tovarning tashqi savdo narxini asoslash;
aniqlash va kelishib olishda kelishuvning o'ziga xos tomonlarning belgilab
beruvchi tabiati haqida aniq tushuncha tasavvurga ega bo'lish kerak.
Misol uchun texnologik mashina mahsulotlari, murakkab texnik tovarlari
savdosini olib ko'raylik, bu savdo ishlab chiqaruvchi - sotuvchi va iste'molchi -
xaridorning bevosita ishtirokida o'tkazilib, tovarni yetkazib berishning barcha
shart-sharoitlari kelishib olinadi.
Xalqaro savdo sohasida qo'llaniladigan jahon narxlari turlarining ko'pchiligiga
qarab quyidagicha turkumlash mumkin. Oldi-sotdi bo'yicha konkret operatsiyalar
o'tkazishni hisobga olgan holda:
Do'stlaringiz bilan baham: