„zbekiston respublikasi oliy va о„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti “iqtisodiyot” fakulteti

–  mazkur  mamlakat  tomonidan  ishlab  chiqarilgan 

mahsulotning  o„z  iqtisodiyoti  manfaatlariga  putur  yetkazmagan  holda  jahon 

bozorida sotishi mumkin bo„lgan qismi. 

Tovarlar eksporti va importi summasi tashqi savdo aylanmasi yoki tashqi tovar 

aylanmasini  tashkil  etadi.  Biror  bir  mamlakat  boshqa  mamlakatda  ishlab 

chiqarilgan tovarni o„z iste‟moli uchun emas, balki uchinchi mamlakatga qayta 

sotish  uchun  xarid  qilgan  taqdirda  reeksport  ro„y  beradi.  Reeksport  bilan 

reimport  uzviy  bog‗liq.  Reimport  iste‟molchi  mamlakatdan  reeksport  tovarni 

sotib olishni bildiradi. 

Eksport  va  importning  harakatida  ham  multiplikatsiya  samarasi  mavjud 

bo‗lib, bu omilni hisobga olish o‗ta muhim ahamiyat kasb etadi. Bu borada taniqli 

iqtisodchi olimlardan J.Keyns, R.Kan, F.Maxlup, P.Samuelson va boshqalar tashqi 

savdo  multiplikatori  to‗g‗risidagi  nazariy  asoslarni  yaratishda  katta  hissa 

qo‗shdilar.