‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

huquqiy, harbiy, ekologiya va boshqa turlarga boTinadi. Ular 
matbuot nashrlari sahifalarida, tele va radio dasturlarida o‘z o'miga 
ega. Gazetalarda a w a l siyosiy yoki shov-shuvga sabab boTadigan 
yangiliklar beriladi. Iqtisodiy va boshqa yangiliklar keyingi 
sahifalardan doim iy o'rin egallaydi. Tele, radio yangiliklar 
dasturlarida ham ketm a-ketiik shu tartibda ketadi.
Gazetalardagi yangilikiar ruknida yoki teleradioningyangiiikiar 
dasturlarida birinchi o'rinda siyosiy mavzudagi yangiliklar beriladi. 
(Halim Saidov. Yangiliklar yozish va tahrir san'ati. — T.: 2002-.y., 
38-b.)
Bu matnda yangilik, taTim, ekologjya, matbuot, dastur, tartib, 
rukn kabi so ‘z lar tu rli m a ’n o n i b ild irad i va u lar u m um iy 
tushunchani anglatadi.
Fan, texnika, san’at, siyosat, diplomatiya sohalaridaborliqni 
mantiqiy jihatdan bilishga qaratilganligi sababli so‘z va terminlaming 
nihoyatda ravshan va aniq bo'lishi talab qilinadi. Lekin ular qayta-
23
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qayta takrorlansa, bir xillikka olib kelishi mumkin. Shuning uchun 
olimlar oldida ilmiy bayonning xususiyatiga ziyon yetkazmaydigan 
va uning jonli hamda ta'sirchanliligini ta ’minlaydigan terminlaming 
sinonimik variantlarini topish masalasi turadi.
Ilmiy stilning grammatik xususiyatlari
Umiy stilning gram m atik qurilishi m an tiq iy bog‘liqlikni, 
izchillikni, sintaktik aniqlikni taqozo qiladi. Shuning uchun unda 
ellipsis (gapdan birorta so‘zning tushib qolishi) hodisasi uchramaydi. 
Bu stilda gapning kesimi ko‘pincha majhul nisbatdagi fe’l bilan 
ifodalanadi. Shuning uchun unda shaxsi nom a’lum gaplar, passiv 
(bo‘sh) konstruksiyalar qo‘llaniladi. Misol: 1. Bir so‘z bir necha