Zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalari vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

FTTP kabelni rangini standartlari terish
(10.07.2023)
Fiber-optik kabelni rangini standartlari, Fiber to the Premises (FTTP) yoki boshqa tarmoqlarda ishlatiladigan optik noyoblar rangini belgilash uchun muayyan yordam beradi. Bu standartlar odatda rangni aniq va sifatli boshqarish uchun yordam beradi va optik tarmoqning ishlashini yaxshi ta'minlaydi. Quyidagi standartlar kabel rangini belgilash ITU-T G.652 (ya'ni G.652 standarti): Bu standart, standart optik noyob rangini belgilash uchun o'rtacha standartni aniqlaydi. U odatda Single-Mode Fiber (SMF) uchun ishlatiladi va optik noyob rangini 1310 nm va 1550 nm spektrlarida taqdim etishni belgilaydi. ITU-T G.657 (ya'ni G.657 standarti): Bu standart, kabelni yengilgan o'zgarishlarga qarshi qo'llash uchun ishlatiladi. U odatda bend-insensitive fiber-optik rangini aniqlaydi va radiusi o'zgartirilmagan optik noyoblar uchun mo'ljallangan. Shuningdek, u bend-insensitive (bo'yin o'ynagan) rangini taqdim etish uchun yaxshi ishlatiladi. ITU-T G.652.D (ya'ni G.652.D standarti): Bu, G.652 standartinin yangi tahriri bo'lib, o'zini bend-insensitive qilib yaxshi taqdim etish uchun eng yaxshi standartlardan biri hisoblanadi. IEEE 802.3ah EPON (Ethernet Passive Optical Network): Bu standart EPON tarmoqlarida ishlatiladi va optik noyob rangini aniqlashda G.652 rangini boshqa bir mezonni taqdim etadi.

2-rasm.Murakkab FTTP kabel
Standartlar optik tarmoq rangini va noyoblarining yaxshi ishlashini ta'minlaydigan ko'nikmalar va protokollar keltiradi. Standartlarga amal qilib, optik noyobni rangini aniq va sifatli taqdim etish va rangni ishlatgan kompaniyalarning bir biri bilan mos kelishlarini ta'minlash imkoniyatini beradi. Bu tizimda optik noyoblar hayotiy uyga olib keladi. Har bir optik noyob turi optik tarmoq rangini va uzoq muddatli ishlov berishga ta'sir qiladi
FTTP kabeli ulash abjim qilish
(11.07.2023)
FTTP (Fiber to the Premises) kabeli ulash ayani ajratish va qo'rqib chiqish bilan bog'liq bo'lgan jarayonlardan biri. Ulash ayani, optik noyobni uy yoki binoga ulash uchun ishlatiladi va o'qimning kuchini qo'shish vaqtini kamaytiradi. Quyidagi bosqichlar FTTP kabelini ulash ayani ajratish va ulash jarayonini korib chiqamiz.
Qadam 1: Tarmoqni ulash yolining o'rnatilishi: Birinchi qadamda, FTTP tarmoqni ulash ayani uchun ulash yoli o'rnatiladi. Bu ulash yo'li uy yoki binoning tashqi qismiga, ya'ni uyning kira choragiga ulangan, odatda qo'piqlash (kerb) yoki kirish, qaratishdan boshlab, tarmoqni ulashgan joydan boshlanadi.
Qadam 2: Ulash ayani va noyobni ulashdan tashqarida kabelni tayyorlash: Ulash ayani ko'ra, optik noyobni o'rnatiladigan joyga yetkazib berish uchun kabelni tayyorlash lozim bo'ladi. Ushbu qadamda, kabelni ulash ayani orqali uzatish uchun kabelni boshqa uy yoki bino bilan ulashish va ulash uchun muvaffaqiyatli bo'lishi uchun uni to'g'ridan qurish va o'ngdan chapga burish talab etiladi.
Qadam 3: Noyobni ulash va ulash ayani orqali ulashning yakuniy qismi: Noyobni ulashdan keyin, noyob ulash ayani orqali ulashgan joyga o'rnatiladi. Ushbu qadamda, optik noyobni qo'lib olish va ulash ayani orqali tarmoqning boshqa qismini yaratish, unga ulashayotgan ma'lumotlarni o'tkazish va qabul qilish mumkin bo'ladi.
Qadam 4: Tarmoqni testlash va ishga tushirish. Ulash ayani va noyobni ulashdan keyin, tarmoqni testlash va ishga tushirish lozim bo'ladi. Bu qadamda, optik tarmoqning to'g'ri ishlayotganligini va yuqori tezlikdagi ma'lumotni o'qishini tekshirish uchun qo'llanishlarni ishga tushirish lozim.
Qadam 5: Xizmatlarni taqdim etish. Tarmoqni ishga tushirishdan so'ng, FTTP tarmoqni orqali xizmatlarni taqdim etish mumkin bo'ladi. Bu xizmatlar internet, telefon xizmatlari, televideniya va boshqa multimediyalarni o'z ichiga oladi. Ulash ayani jarayoni xizmat ko'rsatuvchilari va optik tarmoq operatorlari tomonidan o'rganilgan, to'g'ri ishlatilgan va xavfsizlikni ta'minlaydigan protokollar va texnologiyalar orqali bajariladi. Ulash ayani, FTTP tarmoqni foydalanuvchilarga tez va yaxshi xizmat ko'rsatish uchun juda muhimdir.

3-rasm. FTTP kabeli ulash qurulma
Tarmoqni uy yoki bino qo'piqlashiga ulash uchun o'rnatiladi. Ulash yo'li odatda uy yoki bino ichida boshlanadi va ulash uchun yo'qotish (kerb) yoki qaratishdan o'tkaziladi. Optik noyobni tarmoqni ulashgan joyga yetkazib berish uchun kabelni tayyorlash shart. Bu kabelni boshqa uy yoki binoga ulashish uchun tayyorlashni o'z ichiga oladi. Kabel tayyorlash jarayoni, uchuvchi, aeroqiluvchi (fiber-optik kabelni yoritish uchun) va boshqa muhim qo'llanishlarni o'z ichiga oladi. Tarmoqni ulash yo'li orqali optik noyobni uy yoki bino bilan ulashishni o'z ichiga oladi. Bu qadamda, optik noyobni boshqa qurilmalarga ulashishi mumkin. Kabelni boshqa uy yoki bino bilan ulashish, kabelni ulash ayani yordamida amalga oshiriladi.