Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент фармацевтика институти токсикологик кимё кафедраси

• ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ
• ТОШКЕНТ ФАРМАЦЕВТИКА ИНСТИТУТИ
• ТОКСИКОЛОГИК КИМЁ КАФЕДРАСИ
• 10-Маъруза
• МАВЗУ: АЛОҲИДА УСУЛДА АЖРАТИБ ТАҲЛИЛ ҚИЛИНАДИГАН МОДДАЛАР
• Тошкент – 2023

• Маъруза вақти - 2 соат.
• Ўқитиш мақсади - Талабаларни суд-кимё амалиётида алоҳида усулда ажратиб таҳлил қилинадиган моддаларни токсикологик аҳамияти, ажратиб олиш ва таҳлил усуллари билан таништириш.
• Маъруза режаси: – Алоҳида усулда ажратиб таҳлил қилинадиган моддалар (хлор, бром, йод, фторидлар)ни суд-кимё амалиётидаги аҳамияти, улар таъсирида ҳосил бўладиган заҳарланиш холатлари ҳамда ашёвий далиллар таркибидан ажратиб олиш ва уларни сифат, миқдор таҳлилларини амалга ошириш.
• Адабиётлар:
• Икромов Л.Т. ва бошқалар – Токсикологик кимё, Т, 2010 й.
• Крамаренко В.Ф. - Токсикологическая химия, Киев, 1989г.
• Плетнева Т.В. - Токсикологическая химия, М, 2005г.

ФТОРИДЛАР NaF, NaHF2, CaF2

• Натрий фторид оқ, майда кристалл ҳолидаги кукун модда, сувда эрийди, эритмалари ишқорий муҳитга эга.
• Калций фторид. Сувда ёмон эрувчи оқ кукун модда. Унга натрий ёки аммоний тузларидан қўшилса эрувчанлиги ошади.
• Фторидлар минерал кислоталар таъсирида парчаланиб водород фторидини ҳосил қилади. Юқори ҳароратда эса барқарор моддалардир

Ишлатилиши

• Халқ хўжалигида ойна тайёрлаш ва ёғоч материалларни чиришдан сақлашда натрий фторид ва кремний фторид (H2SiF6) тузлари кенг миқёсда қўлланилади. Бу моддалар ўзларининг фармакологик таъсири бўйича заҳарли бирикмалар қаторига киради.
• Фторид кислота ва кремний фторид кислотанинг калцийли тузлари эсa қишлоқ хўжалигида ҳам турли зараркунандаларга қарши ишлатилади.
• Натрий фторид тиббиётда тиш касалликларини ва баъзи бир эндемик касалликларни даволашда ҳам ишлатилади.