Ўзбекистон республикаси ҳУҚУҚни муҳофаза қилиш академияси 1-курс талабалари учун
Download 38.98 Kb. Pdf ko'rish
|
|
3-variant
A bo‘lim 1. Bugun 3 mingga yaqin kishining oʻlimiga sabab boʻlgan fojiali va dunyodagi yirik terror yuz berganiga 22 yil boʻldi. 2001 yilning 11 sentyabrida Nyu- Yorkda Boeing 767 rusumli 2 ta yoʻlovchi samolyoti Jahon savdo markazining 110 qavatli egizak binolariga kelib urilgan va uchinchi samalyot Pitsburg shahridan 80 mil nariga qulagan. Shu bilan birga toʻrtinchi samalyot esa Virjiniya shtatida joylashgan mamlakat Mudofaa vazirligining shtab kvartirasi — Pentagonga borib urilgani ma’lum. Bu teraktlar Misr, Saudiya Аrabistoni, BАА va Livan fuqarolari boʻlgan 19 terrorchi tomonidan sodir etilgan. Ular «Аl-Qoida» terrorchilik tashkilotiga aloqador boʻlib, АQShda qonuniy ravishda yashagan, shu qatorda ularning ba’zilari esa Аmerika uchuvchilik maktablarida oʻqigani haqida manbalarda ma’lumot bergan. Diniy ekstremizm kelib chiqishining birinchi va asosiysi sababi bu – mutaassib fikr va qarashlarning paydo boʻlishidir. Ongi zaharlangan va mutaassibga aylangan kishilar oʻzlari qilayotgan ishlarni toʻgʻri deb hisoblagan holda, har qanday nomaqbul ishlardan ham bosh tortmaydilar. Vaholanki, ularni bu yoʻlga boshlagan “rahnamolarning” asl maqsadi mohiyatan gʻayriinsoniy xarakterga ega. Ularning asosiy niyati butun Osiyo hududida qadimgi Arab xalifaligin barpo etish kerak deb kurashmoqdalar. Lekin, ularning asosiy niyati shu bilangina cheklanib qolmasdan, dinni niqob qilib olib hokimiyatni qoʻlga olish, bu yoʻlda ular insonlarni oʻldirishdan ham tab tortishmasligini yuqoridagi holat misol boʻla oladi. 2. Avvalo Fundamentalizm – (lotincha – «asos») tushunchasining maʼnosi muayyan ijtimoiy hodisaning dastlabki koʻrinishini anglatadi Diniy fundamentalizm — keng maʼnoda — muayyan taʼlimot aqidalarining oʻzgarmasligini eʼlon qiladigan, eʼtiqodni aql dalillaridan ustun qoʻyadigan, ilohiy kitoblardagi vahiy qaysi maʼnoda bayon etilgan boʻlsa, shu maʼnoda qabul qilinishini talab etadigan, ayni vaqtda ularni majoziy maʼnoda talqin etishga har qanday urinishlarni rad etadigan, din asoslarini ogʻishmay bajarishni qattiq talab qiladigan ijtimoiy, mafkuraviy, diniy yoʻnalishlar. Tor maʼnoda — protestantizmdagi ortodoksal oqimlar. 1910-yillarda AQShning janubiy shtatlarida paydo boʻlgan. Diniy fundamentalizmning ikki turi mavjud: 1) individual, 2) jamoaviy. Diniy ekstremizm esa – jamiyat uchun anʼanaviy boʻlgan diniy qadriyatlar va aqidalarni rad etish, ularga zid gʻoyalarni aldov va zoʻrlik bilan targʻib qilishga asoslangan nazariya va amaliyotni anglatadi. Terrorizm - (lotincha – «qoʻrqitish», «vahimaga solish») – aholining keng qatlamlarida vahima va qoʻrquv uygʻotish, jamiyatda beqarorlik keltirib chiqarish orqali davlat hokimiyatini egallash maqsadiga qaratilgan jinoiy faoliyatdir. Download 38.98 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|