Ўзбекистон республикаси ҳУҚУҚни муҳофаза қилиш академияси 3-курс талабалари учун

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ҲУҚУҚНИ МУҲОФАЗА ҚИЛИШ АКАДЕМИЯСИ


3-курс талабалари учун
Модул номи: Биринчи тиббий ёрдам асослари ва валеология
Иш тури: Якуний назорат
Ўтказилган сана: 23.05.2023 йил


А бўлимдаги 2 та мантиқий саволга жавоб ёзилиши шарт.

№	Баҳолаш мезонлари		1-мантиқий савол	2-мантиқий савол
	Мантиқий саволнинг моҳияти тўғри тушунилганлиги ва жавобнинг тўлиқлиги ҳамда савол мазмунига мос келиши
	Жавобнинг назарий асосланганлиги, модул асосий тушунча ва категорияларининг тўғри қўлланилганлиги ҳамда мустақил фикрларнинг баён қилинганлиги
	Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар нормаларидан фойдаланилганлиги ва тўғри қўлланилганлиги
	Грамматик, орфографик ва стилистик хатоларнинг мавжуд эмаслиги
		Жами балл

Б бўлимдаги 1 та казусга жавоб ёзилиши шарт.

№	Баҳолаш мезонлари		Казус
	Муаммоли масаланинг моҳияти тўғри тушунилганлиги ва жавобнинг тўлиқлиги ҳамда масала мазмунига мос келиши
	Мустақил фикрлар, назарий қоидалар ва ҳуқуқни қўллаш амалиётидаги мисоллар асосида ижодий баён қилинганлиги
	Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар нормаларидан фойдаланилганлиги ва тўғри қўлланилганлиги
	Грамматик, орфографик ва стилистик хатоларнинг мавжуд эмаслиги
		Жами балл

Умумий балл

Мустақил иш бўйича қўшимча тақриз:

Текширувчи имзоси:___________

_____________________________________________________________________________________


Модул номи _______________________


Variant-2
A-bo‘lim
1-Mantiqiy savol. Nafas olish tizimining a’zolarini korsating.
Nafas olish a'zolariga: burun bo'shlig'i, hiqildoq, kekirdak (traxeya), bronxlar, o'pkalar va plevra pardalari kiradi.
Nafas a'zolarining tuzilishi.
1- burun bo'shlig'i; 2- halqum; 3- hiqildoq; 4- kekirdak (traxeya); 5- bronxlar; 6- bronxiolalar (mayda bronxlar); 7- alveola pufakchalari; 8- alveola bo'shlig'i; 9- alveolalar atrolini o'rab turgan mayda kapillyar qon tomirlar; 10- plevra pardasi; 11- diafragma.


3-Mantiqiy savol. Deformatsiya nima?
Dеformatsiya shakl o‘zgarishi hisoblanadi. Dеformatsiyada shish, g‘ayrioddiy g‘adir-budurlik, bortiq, chuqurcha paydo boladi, tananing ma'lum qismi g‘ayriodatiy burchak ostida ko‘rinadi. Tananing shikastlangan va sog‘ qismlarini solishtirib dеformatsiyani oson aniqlab olish mumkin.
Jabrlanuvchining o‘zi tanasining qaysi qismi qimirlamasligini yoki qanaqa harakat og‘riq paydo qilayotganini aytishi mumkin.
Deformatsiya tana qismlarining nisbati, hajmi, shakli o‘zgarishiga olib keladi, bu tashqi nuqsonlar va tana funktsiyasining buzilishiga sabab bo‘ladi. Skelet deformatsiyalari eng ko‘p uchraydi: bosh suyagi, umurtqa pog‘onasi, ko‘rak qafasi, suyaklar va oyoq-qo‘llarning bo‘g‘imlari. Yumshoq to‘qimalar ham deformatsiyalanishi mumkin. Bunday o‘zgarishlarning sabablari tug‘ma nuqsonlar, shikastlanishlar, degenerativ o‘zgarishlar, o‘smalar hisoblanadi. Uni davolash patologik jarayonning etiologiyasi va og‘irligiga bog‘liq bo‘lib, konservativ terapiya (dorilar, mashqlar terapiyasi, FTL) va jarrohlik yo‘l bilan tuzatishni o'z ichiga olishi mumkin.
B-bo‘lim
1. Toshqin paytida fuqaro elektr tokidan jarohatlandi hushida o‘ng kaft orqa yuzasida aniq chegaralangan va yengil chandiq, o‘lik to‘qimalar iborat qora maydon mavjud. Atrof to‘qimalarning shishi qizarishi aniqlandi.
Ushbu holatda bemorga birinchi tibbiy yordam ketma-ketligini sanab o‘ting?
Elektr tokidan jabrlanganda uning belgilari tok kuchiga, odam gavdasidan qaysi yo‘nalish bo‘yicha o‘tishiga, yoshga, organizmning o‘sha paytdagi holatiga bog‘liq. Elektr tokidan jabrlanganda uning darajasi quyidagilarga bo‘linadi:

• 
  Yengil darajasida (tok kuchlanishi katta, tok uzoq vaqt ta’sir etsa) qon bosimi pasayadi, ekstrasistoliya, puls tez yoki sekin, aritmik holatda, nafas qiyinlashgan, 1 daqiqada 19–20 marta, ko‘z qorachig‘i kengaygan, teri oqarishi, qattiq qo‘rqish, esankirash kuzatiladi. Mahalliy belgilari: tok urgan joy qizarishi, kuyishi, qavarishi, titrashi mumkin.
  
• 
  Og‘ir darajasida tok tekkan joy bilan tok chiqib ketgan joy qorayib, ko‘mirga o‘xshab qoladi. Tok markaziy asab tizimi, yurakqon tomirlar tizimi orqali o‘tsa, juda xavflidir (shok, koma, klinik o‘lim holatiga olib keladi). O‘limga ko‘pincha mexanik asfiksiya, shok, yurak faoliyatining buzilishi sabab bo‘ladi.