Ўзбeкистон рeспубликаси

Ҳор бир омилнинг натижавий кўрсаткич ўсишига (режадан
четга чиқиш) тўсири қуйидагича ҳисобланади:
кЙ —— б_и - их, (21)

бу ерда бı — боғланиш тенгламасида регрессия коэффисиенти; Ар, — омилли кўрсаткичнинг ҳисобот давридаги ўзгариши.

Демак, ҳар бир омил кўрсаткичлари бўйича режа охиригача бажа- рилмаган (4.14-жадвал), рентабеллик даражаси режадагига 2,09% га этмади.

4.14-жадвал

Омилларнинг рентабеллик даражаси ўсишига таъсири ҳисоби

Омилли ко ърсаткич	Ҳисобот давридаги кўрсаткичлар даражаси			б,
	режа	ҳақиқий
х	2,5	2,4	-0,1	3,65	-0,365
хз	90	80	-10	0,09	-0,900
х,	8,2	8,0	-0,2	1,02	-0,204
х	22,0	25,0	+3,0	-0,122	-0,260
х,	30	25	-5,0	+0,052	-0,260
Ф	25,0	22,5	-2,5	-	-2,095

5. Чизиқли дастурлаш усули ва унинг таҳлилда қўлланилиши Чизиқли дастурлаш усули иқтисодиётда кўп учрайдиган

экстремал масалалами ҳал қилишда кўп қў11анилади. Ушбу турдаги масалаларни ечими функциялардаги ўзгарувчан миқдорларни четки қийматларини (максимум ва минимум) топишга қаратил- гандир.
Чизиқли дастурлаш қатъий фüнкционал боғ1иқ1икда бўлган воқеликлами ўрганиб, чизиқли тенгламалар тизимини (тенглама ха тенгсизликлами қайта шакллантириб) ечишга асосланган. Ўзга- рнвчан миқдорламинг математик ифодаси, уларнинг аниқ тартиби, ҳисоб-китобламинг кетма-кетлиги, мантиқий таҳлиллар чизиқли дастурлашга хос жиҳатлардир. Ушбу усулни фақат қуйидаги ҳолатларда қў11аш мумкин:

1. 
   ўргани1аётган ўзгарувчан миқдорлар математик аниқлик
   

ва миқдоран чекланган бў1са;

2. 
   омиллами ўзаро алмаштириш асосида аниқ кетма-кет ҳисоб- китоблар амалğа оширилса;
   

В) ўргани1аётган объектнинг тушунишдаги мантиқий асослаш билан ҳисоб-китоблардаги мантиқ, математик мантиқ ўзаро мос келса.
Чизиқли дастурлаш қў11аниб ҳал этиладиган барча иқтисодий масалалар аниқ чекланган шароитларда муқобил ечим топиши билан фарқ қилади. Демак, мазкур усулда масалани ҳал қилиш -
майжуд муқобил имкониятлар орасида энг мақбул ҳамда яхшисини танлаб олишдир. Иқтисодиётда чизиқли дастурлашдан фойдаланишнинг қиммати ва аҳамияти шу билан изоҳланадики - мавжуд кўп миқдордаги аҳамиятли муқобил вариантлар ичида энг мақбул вариант танланади. Бошқа усуллар ёрдамида мазкур турдаги масалалари ҳал қилишнинг имкони мавжуд эмас.
Ушбу усул ёрдамида саноат корхоналарида станокларнинг энг мақбул унумдорлиги, қишлоқ хўжа1игида минимал миқдор ва қийматдаги озуқа рациони, транспорт масалалари ҳал этилади.

6.